Fazla kilo kanser yapar mı? Obezite hangi kanser riskleri ile ilişkili?

Haber: Songül DURSUN

Günlük alınan enerjinin harcanan enerjiden fazla olması durumunda, harcanamayan enerji vücutta yağ olarak depolanıyor ve obezite oluşumuna neden oluyor. Obezitede Türkiye; Avrupa’da 1. Dünyada ise 17. sırada. Birçok hastalığa davetiye çıkaran obezite kansere de neden olur mu? Obezite hangi kanser riskleri ile ilişkili? Bu soruların yanıtını Onkoloji Uzmanı Dr. İlyas Şahin verdi.

“VÜCUT YAĞI, BİR DİZİ KANSER RİSKİNİN ARTMASIYLA İLİŞKİLİ”

Şahin, öncelikle obezitenin tanımını yaparak; “Vücut kitle indeksi (BMI, kilogram cinsinden ağırlığın metre cinsinden boyun karesine bölümü) genel vücut şişmanlığını değerlendirmek için iyi bir göstergedir. BMI 25-29 ise fazla kilo, BMI 30 ve üstü ise obez olarak tanımlanır. Uluslararası Kanser Araştırmaları Ajansı (IARC) Çalışma Grubu, daha yüksek miktarda vücut yağının bir dizi kanser riskinin artmasıyla ilişkili olduğuna dair tutarlı kanıtlar olduğu sonucuna varmıştır” İfadelerini kullandı.

“OBEZİTEYE SAHİP OLMAK, 13 TÜR KANSERE YAKALANMA RİSKİNİN ARTMASIYLA BAĞLANTILI”

Obezitenin hangi kanser riskleri ile ilişkili olduğuna da açıklık getiren Dr. Şahin; “Aşırı kilolu olmak ve obeziteye sahip olmak, 13 tür kansere yakalanma riskinin artmasıyla bağlantılıdır. Obezite ve kanser riski arasındaki bağlantı nettir.  Ancak daha az net olan şey, birinin diğerine tam olarak nasıl yol açtığıdır. Peki obezite hangi kanser riskleri ile ilişkili? Yemek borusu kanseri, Meme (menopoza girmiş kadınlarda), Kolon ve rektum (bağırsak) Rahim, Safra kesesi, Mide, Böbrek, Karaciğer, Yumurtalık, Pankreas,Tiroid,Menenjiyom (bir tür beyin kanseri), Multipl myeloma” diye belirtti.

“AŞIRI KİLOLU OLMAK, KESİNLİKLE KANSER OLACAĞINIZ ANLAMINA GELMEZ”

Aşırı kilolu olmanın veya obeziteye sahip olmanın kesinlikle kanser olunacağı anlamına gelmeyeceğine de dikkat çeken Şahin; “Ancak bu, sağlıklı bir kiloda olmanıza kıyasla kansere yakalanma olasılığınızın daha yüksek olduğu anlamına gelir. Vücuttaki fazla yağ sadece orada durmaz, aktiftir ve vücudunuzun geri kalanına sinyaller gönderir. Bu sinyaller vücudunuzdaki hücrelere daha sık bölünmelerini söyleyebilir ve bu da kansere yol açabilir. Yani ‘erkek göbekli’ olur gibi söylemlerle ‘zararı yok’ gibi düşünülse de, fazla yağlar yerinde masum şekilde beklemez ve başka hastalıklar yanında kanser için de risk taşır. Tam mekanizması bilinmese de farklı mekanizmalar öne sürülmüştür” dedi.

“KİLO VERMEK, BAZI KANSER TÜRLERİNİN RİSKİNİ AZALTABİLİR”

Şahin, konuya dair bir iyi haber de vererek; “İyi haber olarak kilo vermek, bazı kanser türlerinin riskini azaltabilir. Yani hiçbir zaman çok geç değildir!!! Kilo kaybı, insülin, östrojenler ve androjenler gibi kanser riskiyle ilişkili hormon düzeylerini azaltarak kanser riskini azaltabilir. Örneğin: Obez olup isteyerek kilo vermenin kanser riskini azaltıp azaltmayacağı sorusuna cevap arayan 30 bin kişilik büyük çalışma Haziran 2022’de yayınlandı. Çalışma, bariatrik cerrahi (zayıflamak için yapılan ameliyat) olup kilo veren hastaların, hiç cerrahi yapılmamasına (kilo veremeyen hastalarda) kıyasla, obezite ile ilişkili kanser ve kansere bağlı ölüm oranlarında önemli ölçüde daha düşük bir ilişki ile ilişkilendirildi” ifadelerini kullandı.

OBEZİTEYİ ÖNLEMEK İÇİN NE YAPMALI?

Obeziteyi önlemek için yapılması gerekenleri de sıralayan Onkoloji Uzmanı Dr. İlyas Şahin bu konuda önerilerde bulunarak, “Aktif olun. Haftada 150 dakika orta düzeyde aktivite (hızlı yürüyüş vs) veya 75 dakika şiddetli aktivite (koşma vs.) hedefleyin. Sağlıklı diyetle beslenin” dedi.

“TÜRKİYE’DE OBEZİTENİN HEM ÇOCUKLARDA HEM DE YETİŞKİNLERDE HIZLA ARTMASI ÇOK KAYGI VERİCİ”

Türkiye’de obezitenin hem çocuklarda hem de yetişkinlerde hızla artmasının çok kaygı verici olduğunu hatırlatan Dr. Şahin, konuyu özetleyerek şunları kaydetti: Özetle; kanser riski, bir kişi ne kadar fazla kilo alırsa ve ne kadar uzun süre fazla kilolu kalırsa o kadar yüksektir. İyi haber şu ki, hayatımızdaki küçük değişiklikler gerçekten bir fark yaratabilir. Kilo vermek için sağlıklı diyet ve egzersize hemen yarın başlayalım.