Geçtiğimiz haftalarda Mersin’de bir ilkokulda cinayet olayı yaşandı. Cinayete kurban giden minik kızın zanlısının kendi akranı olması da bir kez daha akran zorbalığı nedir, ne şekilde fark edilebilir ve de önlenebilir? Şeklindeki soruların yeniden tartışılmasına neden oldu. Fırat Gazetesi olarak böylesi vahşet içeren trajik olayların bir daha yaşanmaması adına Uzman Klinik Psikolog Yunus Serdar Yeşil’e akran zorbalığı nedir? Önlemek mümkün mü? Şeklinde bir takım sorular yönelttik. Uzman Klinik Psikolog Yeşil; “Çocukların davranışlarında değişiklik varsa dikkatli olunması gerekiyor” diyerek zorbalığa maruz kalan çocukların ruhsal bozukluklar yaşadıklarını vurguladı.

Röportaj: Kübra TÜRKAN

Geçtiğimiz haftalarda Türkiye’yi sarsan bir olay Mersin’de yaşandı. Bir ilköğretim okulunda bir cinayet işlendi. Üstelik cinayetin kurbanı da cinayet zanlısının da akran oluşu ve bu cinayetin akran zorbalığı neticesinde gerçekleşmiş olması iddiaları üzerinden yeniden akran zorbalığı bu kadar tehlikeli bir boyuta ulaşabiliyor mu? Şeklindeki soruların zihnimizde yankılanmasına neden oldu. Sadece Mersin’de de yaşanmadı bu olay. Geçtiğimiz günlerde de Erzurum’da da 13 ve 14 yaşlarında iki kız çocuğu feci şekilde kavga etmiş ve bu olaylar bir kez daha akran zorbalığı konusunun tartışılmasına neden olmuştu. Yani gün geçmiyor ki bir akran zorbalığı olayı yaşansın. Ne yazık ki bu durum bu denli tehlikeli bir hâl almışken bizler de Fırat gazetesi olarak Uzman Klinik Psikolog Yunus Serdar Yeşil ile bu konu özelinde bir röportaj gerçekleştirerek, cevapları merak edilen sorulara yanıt aradık. İşte Uzman Klinik Psikolog Yunus Serdar Yeşil ile gerçekleştirdiğimiz söyleşinin detayları…

Bir durumun zorbalık olup olmadığı nasıl anlaşılabilir? Son günlerde yine gündeme gelen akran zorbalığı nedir? Aileler çocuklarının Akran zorbalığına maruz kalıp kalmadığını nasıl anlayabilir?

“ZORBA ÇOCUK VE MAĞDUR ÇOCUK ARASINDA GÜÇ DENGESİZLİĞİ VARDIR”

Zorbalık Sözel(alay etme, aşağılama ve isim takma), Fiziksel ( yaralama, itme, canını acıtma ), bilerek aktivitelerden dışlama ve mala zarar verme seklinde olabilir. Zorba tutumlar küçük yaşlarda sözel ve fiziksel olarak kendini gösterirken ilerleyen yaşlarda psikolojik şiddet ve saldırganlığın arttığı şeklinde gözlemlenir. Zorbalık çocukların kendi aralarında sakalaşmasından, arkadaşça alay etmesinden, ikili tartışma ve bazen kavga etmesinden farklıdır. Zorba çocuk ve mağdur çocuk arasında güç dengesizliği vardır.

ÇOCUKLARINIZDA DAVRANIŞ DEĞİŞİKLİKLERİ VARSA DİKKAT!

Akran zorbalığı diyebilmemiz için kendinden güçlü biri tarafından bu davranışları tekrarlayan biçimde maruz kalması gerekiyor. Zorbalığa maruz kalan çocuklar çoğunlukla bu durumu aileleriyle paylaşmazlar. Bu paylaşımın olması için ebeveyn çocuk arasında güçlü bir iletişimin ve güven bağının olması gerekiyor. Bunun dışında öğretmen ve diğer arkadaşlarının geribildirimiyle, çocuğu okul ve oyun alanında gözlemleyerek, vücudundaki morluklar, okula gitmek istememesi, eşyalarının kaybolması, okula giderken beslenme çantası hazırlanmasına ya da harçlık verilmesine rağmen çocuğun eve yorgun ve aç dönmesi, uyku problemleri çocuğun durgunluğunun, içe kapanıklığının ve gerginliğinin artması gibi davranış değişiklikleri ile fark edilebilir.

Peki akran zorbalığının olağan karşılanması ne gibi sorunlara yol açabilir?

ZORBALIK SONUCUNDA ÇOCUKLARDA RUHSAL BOZUKLUKLAR ORTAYA ÇIKIYOR

Zorba çocuklarda davranış bozukluğu sıklıkla görülmekle beraber bu çocukların birçoğu bu davranışı ebeveynlerinden öğreniyor. Ev içerisinde sürekli eleştirilen, aşağılanan, dışlanan, şiddet gören veya bunlara tanık olan çocuk kendinden güçsüz birine böyle davranarak, üstünlük kuracağını öğreniyor. Bu durumu olağan karşılamak benzer davranışların devam etmesine, diğer çocukların da bu yöntemleri kullanmasına ve zorbalığa maruz kalan çocukların artmasına ve zorbalık sonucu çocuklarda ruhsal bozuklukların görülmesine neden olur.

Akran zorbalığını önlemek adına velilerin ve eğitimcilerin koordineli bir işbirliğine ihtiyacı var mı?

İŞ BİRLİĞİ GEREKLİ

Akran zorbalığının tespiti, uygun müdahale yöntemleri, etkili iletişim, sınıf içi etkinlikler ve eğitimler için aile, öğretmen, idareciler, diğer veliler ve ruh sağlığı uzmanları iş birliği içerisinde çalışmalı.

Son olarak çocukluk çağında maruz kalınan zorbalık yetişkinlik hayatına etki eder mi?

TEKRARLANAN ZORBALIK, ÇEŞİTLİ PROBLEMLERE YOL AÇABİLİR

Tekrarlayan biçimde zorbalığa maruz kalan çocuklarda özgüven eksikliği, yetersizlik- değersizlik düşüncesi, depresyon, uyum bozukluğu, sosyal anksiyete bozukluğu ve yeme bozukluğu gibi problemlere yol açabilir.