Okullar Hayattır!

(Dün)

+ Baba okula gitmek istemiyorum

-  Neden kızım?

+ Çünkü arkadaşım bana hep küsüyor.

(Bugün)

+ Baba beni ne zaman okula bırakacaksın?

- Daha saat erken kızım. Neden acele ediyorsun?

+ Arkadaşım beni merak eder.

***

5 yaşındaki kızımla okulla ilgili aramızda geçen diyaloglardan sadece birisi bu.

Salgın hastalık sürecinde hayatımıza giren uzaktan eğitim yönteminin yüz yüze eğitimin yerini tutup tutmayacağı çokça tartışıldı ve konuşuldu. Kimileri uzaktan eğitimin daha ekonomik olduğunu ve riskli durumlarda (salgın hastalık gibi) kullanılabilecek temel bir eğitim metodu olduğunu savundu. Kimileri ilkokul dışında uzaktan eğitimin salgın hastalık geçse de bundan sonra hep uygulanabileceğini söyledi. Kimileri ise tüm bunlara şiddetle karşı çıktı ve uzaktan eğitim yönteminin yüz yüze eğitimin yerini tutamayacağını iddia etti.

Uzaktan eğitime karşı çıkanların temel savı eğitimin sadece “akademik öğrenme” ile sınırlı bir alan olmadığı,  bireylerin diğer ihtiyaçlarının da (sosyal, duygusal, vb.) okullarda karşılandığı şeklindeydi. Aslında yukarıda kendi çocuğumla ilgili verdiğim örnek bile tek başına bu tartışmanın ne kadar anlamsız olduğunu ve yüz yüze eğitimin bizim vazgeçemeyeceğimiz bir yöntem olduğunu ortaya koyuyor. Çünkü bu basit örnek bile okulların çocuklar için sadece birer “öğretim” yeri olmadığını; sosyal ilişkilerin ve arkadaşlığın kurulduğu; benlik algısının ve kişilik gelişiminin arttığı; duygusal ve ruhsal olgunlaşmanın desteklendiği; insan ilişkilerinin öğrenildiği; orada oynanan oyunlarla, hareketlilikle bedensel ve psiko-motor gelişimin desteklendiği yerler olduğunu ortaya koyuyor. Yani çocuklarımızın çok yönlü gelişimi için okulların ne kadar önemli olduğunu bizlere gösteriyor. 

Ben yüz yüze eğitimin üniversite sonuna kadar (lisansüstü eğitimde, hizmet içi eğitimde veya uzmanlaşma aşamalarında uzaktan eğitim kullanılabilir) vazgeçilmemesi gereken bir eğitim metodu olduğuna inananlardanım. Günümüzde teknolojinin gelişimiyle uzaktan eğitim araçlarının yaygınlaşması bu gerekliliği ve gerçekliği ortadan kaldırmıyor maalesef. Bu teknolojik gelişmeler hangi düzeyde olursa olsun yüz yüze eğitim ve okullar asla hayatımızdan çıkmamalıdır. Çünkü “insan” olmanın temeli “sosyal” varlık olmasına dayanır. Çünkü gerçek “iletişim”  “yüz yüze” olmayı gerektirir. Çünkü çocuklarda öğrenmenin en etkili olanı “akran” eğitimiyle ve bir arada sağlanmaktadır. Bu gerekçeleri artırmak mümkündür. Eğer çocuk sosyal ortamdan, okuldan koparsa yaşamın temellerini, toplumla yaşamının kurallarını, insan ilişkilerinin özünü kavrayamaz.  Kendisindeki yeterliliği veya yetersizliği fark edemez. Duygularını tanıyamaz. Kısacası insan olmanın gereğini yerine getirmede eksik kalır.

Salgın hastalık boyunca evde kalan çocuklarımızın halini düşünelim.  Temel iletişim becerilerini unutacak duruma geldiler.  Arkadaşlık ilişkilerinden, oyunlardan yoksun kaldılar. Hareketsizlikten obezite sorunları arttı. Evde kalınan zamanlarda içine girdikleri sanal dünyayı gerçek dünya olarak algılamaya başladılar. Toplum içinde veya sınıfta nasıl davranacaklarını, nasıl oturup kalkacaklarını, etrafıyla nasıl iletişim kuracaklarını unuttular.

O nedenle okulların sadece “akademik öğrenme” ile sınırlı sistemler olmadığını kavramalı, ne olursa olsun yüz yüze eğitimden vazgeçilmemesi gerektiğini her ortamda savunmalıyız. Milli Eğitim Bakanımızın “okulların açık olmasının bir milli güvenlik meselesi”  olduğu düşüncesinin altında yatan temel gerçekler aslında bunlardır.

Maalesef zaman zaman okulların  “gereksiz” olduğunu, okulda öğretilen şeyleri kendilerinin evde öğretebileceğini savunan, zorunlu eğitim olmasa çocuklarını okula göndermeyeceklerini söyleyen anne ve babalarla karşılaşıyoruz. Amerika başta olmak üzere batı toplumlarında okul karşıtlığı ve evde eğitim gün geçtikçe yayılan bir anlayış haline geliyor. Bunun altında okullardaki risklerin artması vs. yatıyor. Bu anlayış yukarıda saydığım nedenlerle hatalı bir anlayıştır. Okullar toplumun birer aynası ve prototipi olarak hayatın öğrenildiği yerlerdir. Ne olursa olsun çocuklarımızı okullardan uzak tutmamalı ve onlara okul sevgisi aşılamalıyız. Bu görev biz eğitimcilerin ve anne-babaların görevidir.