Kendimi Yonttum

Fırat Gazetesi’nden Merhaba…

Sanırım geçen senenin kasım ayı idi… “Herkesin Ahmak Olmak Özgürlüğü Vardır” başlıklı yazımın çıkacağı haftalık gazetenin genel yayın yönetmeni, alınganlık gösterip yazılanları üstüne aldığı ve yazıyı yayınlamakta direnç gösterdiğini öğrenince bu anlamsız hatta çocukça nitelendirecek tepkiye karşılık köşe yazmaya son vermiştim… Yayınlamakta imtina edilen yazının içeriği felsefiydi ve genel mesajlar içeriyordu… Bir paragrafı aynen şöyleydi.

Aristoteles “Topika” adlı eserinin son bölümünde önemli bir uyarıda bulunur.

Der ki; “… ortaya saçma sapan şeyler atıp ancak bunda ayak diretmeyecek, otoriteye değil akla müracaat edecek, makul olana kulak verip onu kabullenecek kadar anlayış gücüne ve öz saygıya sahip, son olarak hakikati her şeyin üzerinde tutacak, makul olan velev ki hasmından gelsin, onu benimsemekte tereddüt etmeyecek, yanlış ya da haksız olduğunun ispatına tahammül edecek kadar hakşinas olduğunu bildiğiniz şahıslarla tartışmalısınız. Bu demektir ki yüz kişiden belki de ancak biri tartışmaya değerdir. Geri kalanlar bırakın canlarının istediğini söylesinler, çünkü herkesin ahmak olma özgürlüğü vardır”

Bu veciz ifadelerden alınan varsa, varsın alınsın diyelim… Kişi ne düşünüyorsa, neyi düşünüyorsa odur…

İlginçtir, o dönem pek çok şeyden vazgeçmiştim… Elazığ Belediye Başkanı genel danışmanlığından, Türkiye Yazarlar Birliği Elazığ Şubesi yönetim kurulu üyeliğinden… Elazığ Basketbol Spor Kulübü başkanlığından… Ondan, bundan şundan…

Ockham’ın Usturasıyla zihnimi meşgul eden fazlalıkları kesip atıp, üzerime sonradan giydirilen etiketlerden soyutlanmış bir nevi arınmıştım. Hepsi bu…

***

Felsefe tarihinde Ockham’ın Usturası adıyla anılan ve basitlik ilkesi olarak nitelendirilen bir görüş vardır. Özellikle günlük yaşamda oldukça kabul gören ve kullanılır bir yaklaşımdır… Bilimsel bir yaklaşım değildir ama üzerinden yüzyıllar geçse de Ockham’ın Usturası keskinliğini kaybetmez, önemini yitirmez. 

William’ın, Ockham’ın Usturası diye bilinen ilke, çok basit bir mantığa dayanır. Bu ilkeye göre, gereksiz olan ayrıntılar elimine edilirse doğru yaklaşımı bulmak mümkün olur. Bir başka deyişle bu ilke, aynı olayı açıklama durumunda olan kuramlardan varlıkları çoğaltmadan açıklayanının, daha tercih edilebilir olduğunu savunur. Öyle ki bu ilkenin mottosu “zorunlu olmadığı sürece varlıkları çoğaltma!” dır. Bu yaklaşımda usturaya verilen sembolik rol ise, sorunu anlamak ya da çözmekte gereksiz olan varlıkların kesilip atılmasını sağlamasıdır.

Diyelim ki, karanlık bir bahçeden geçerken önümüzden aniden bir kedi geçsin ve gözden kaybolsun. Kedinin bu davranışını açıklamaya yönelik ilk yaklaşım görünmez yaratıkların kediyi kovaladığı için kedinin kaçmış olduğu olabilir. Diğer bir yaklaşım ise kedinin yalnızca kendi yolunda ilerlediğidir.

İlk yaklaşıma göre zihne takılan şu sorular eşliğinde, -görünmez yaratıklar kim? Cinler mi, periler mi? yoksa uzaylılar mı? Niçin kediyi kovalıyorlar? Nenem yoğurt pişirdi, kedi burnunu mu batırdı? – gibi… Varlıkları çoğaltmaktansa, kedinin yalnızca kendi yolunda ilerlediği ikinci sav Ockhamlı William’a göre varlıkları çoğaltmadığından ötürü daha geçerli bir açıklama olacaktır.

***

“Zihnindeki varlıkları çoğaltma… Gereksizleri kesip at!” dedi ve devam etti, Ayşegül Hanım... “KENDİNİ YONT! Yarım bıraktığın romanını ve eğitimini tamamla!”

Zeus da öyle diyordu… “Kendini yontmayı unutma! Kendi kabuğunu kendin soyabilirsin, kendi özgürlüğünü kendin dışarı çıkartabilirsin...”diye…

Bende öyle yaptım. Bu iki sarsıcı uyarıya kulak verip, yarım kalan “Kültürel Miras ve Turizm” eğitimini ve birkaç yıldır üzerinde çalıştığım ancak yukarda bahsettiğim meşguliyetlerden ve yüklendiğim sorumluluklardan dolayı askıya aldığım romanı tamamladım.

Hülasa, Fırat Gazetesi aracılığıyla tekrar karşınızdayım. Sizlerle aramdaki köprüyü yeniden inşa eden Fırat Gazetesi İmtiyaz Sahibi Sayın Semih ERDEM ağabeye bu vesileyle teşekkürlerimi sunarken, onunla olan dostluğumuzun ta 1967 yılına dayandığının hikâyesini bir sonraki yazıya bırakıyorum…

Sevgiyle kalın…