Kahramanmaraş’ta meydana gelen depremin ardından Türkiye, tek yürek halinde depremin yaralarını sarmak için harekete geçti. Ancak gün geçmiyor ki ülkemizde bir felâkette;  insanlıktan soğutan fırsatçılar, provokatörler ortaya çıkmasın. 7.7 ve 7.6 büyüklüğündeki iki deprem başta Kahramanmaraş olmak üzere Adana’dan Şanlıurfa’ya, Malatya’dan Gaziantep’e tam 10 ilde yüzlerce binayı enkaza çevirdi. Deprem sonrası yağmacılar, depremde acil ihtiyaç malzemelerine fahiş fiyat artışları yapan fırsatçılar, sosyal medyada manipülasyon yapanlar,  provokatörler derken; Elazığ’da da deprem bölgesinden gelerek ev kiralamak isteyen afetzedelere fahiş fiyatlarla ev kiralandığı iddiaları da gündemde... Deprem felâketiyle tüm Türkiye kan ağlarken yaşananlar artık ‘Biz ne ara bu hale geldik’ dedirtti.

Haber: Songül DURSUN

Kahramanmaraş merkezli 7.7 ve 7.6 büyüklüğündeki iki deprem sonrası binlerce can kaybı yaşandı, yaşanmaya da devam ediyor. Kış şartlarında enkaz altında kaç canın olduğu bilinmezken insanlığını yitiren fırsatçılar, provokatörler yine ortaya çıktı. Sosyal medyada isyan ettiren görüntüler mi dersiniz, ihtiyaç malzemelerini fahiş fiyata satanlar mı dersiniz… Tüm bunlar biz ne ara bu hale geldik dedirtti. Vicdan sınırlarını aşan bu durum mantıkla açıklanmıyor maalesef.

“HER ZAMAN OLDUĞU GİBİ YALNIZCA ÇÖKEN BİNALARLA DEĞİL, ÇÖKEN AHLÂKLA DA SAVAŞAĞIZ”

Birçok şehirden deprem bölgesine yardımlar yağarken depremi fırsat bilen fırsatçılar ve durumu manipüle edenler yine ortaya çıktı. Utanç verici şeylere şahit oluyoruz. Lütfen bir bitsin atık. Youtuber ve Sosyal medya fenomeni Oğuzhan Uğur’un fırsatçılara tepki göstererek, “Her zaman olduğu gibi yalnızca çöken binalarla değil, çöken ahlâkla da savaşacağız” ifadeleri ne kadar da doğru...

“DEPREM FELÂKETİ YENİ İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİNİN KULLANILDIĞININ ÖNEMİNİ BİR KEZ DAHA ORTAYA KOYDU”

Deprem felâketi yeni iletişim teknolojilerinin özelliklerinin özellikle afet durumlarında ne şekilde kullanıldığının önemini bir kez daha ortaya koydu. Özellikle enkaz altında kalanların sosyal medya üzerinden yardım çağrısında bulunması kadar bu mecrayı menfaatleri için kullananlar olduğunu da biliyoruz. Kriz ve afet yönetiminde sosyal medya kullanmanın en önemli noktalarından biri, konuyla ilgili düzenli güncellemeler yaparak halkın konu hakkında bilgilenmelerini sağlamaktır. Sosyal medya, afet durumunda afetten etkilenenler ve etkilenenlerle ilgilenecekler için hızlı bir iletişim aracı haline geldi. Ancak depremin yıkım etkisi yarattığı 10 ilde enkaz altında kalan ya da yakınlarının enkaz altında olduğundan endişelenen vatandaşlar konum paylaşırken provokatif ve dezenformasyon içerikli paylaşımlar da yine gündeme geldi. Yıkılan binaların altında sağ kalmayı başarabilen insanlar cep telefonları ile bulundukları adresi sosyal medyadan paylaşarak yardım çağrısında bulundu. Afetzedeler, seslerini duyurmaya çalışırken, paylaşımlar AFAD tarafından takip edilerek, ilgili kurtarma ekiplerine yönlendirdi.  Ancak provokatörler yetkili ve ilgililerin işlerini provokatif paylaşımlarla güçleştirdi.

TWİTTER, DEZENFORMASYONLA MÜCADELE KONUSUNDA TAM İŞ BİRLİĞİ SÖZÜ VERDİ

Yaşanılan bir savaş ya da halkın üzerine konuşabileceği herhangi bir konu olduğunda Twitter kullanımı yavaşlatılabiliyor ve duraklatılabiliyorsa, afet durumlarında da kullanımında tweetlerin ayıklanabilmesi adına sınırlamalar ya da sınıflandırmalar da gayet tabiidir. Bu anlamda önceki gün Twitter’a getirilen erişim kısıtlaması Twitter'ın dezenformasyonla mücadele konusunda tam iş birliği sözü vermesi sonrası erişim sorunu ortadan kalktı.

ELAZIĞ’DA, AFETZEDELERE FAHİŞ FİYATLA EV KİRALANDIĞI İDDİASI...

Yaşanan depremin olduğu saatlerden itibaren sosyal medyada bilgi kirliliği ve dolandırıcılık içerikli manüpülasyon yapıldığı da tespit edildi. Ölü ve yaralı sayılarının manipüle edildiğini, yalan yanlış görüntü ve videolarla manipülasyon yapıldığına da şahit olduk, oluyoruz. İnsanların yardım ve çaresizlikleri üzerinden infial yaratan mesajlar paylaşılıyor. Hastanelerde kimsesiz çocukları annesi veya babası olduğunu iddia ederek kaçıranlar mı dersiniz, AFAD’tan geliyoruz evleriniz hasarlı boşaltmanız gerek diyerek hırsızlık yapanlar mı dersiniz, bir çorbayı 60 TL’ye, battaniyeleri fahiş fiyatlara satanlar mı dersiniz. Elazığ’da da deprem bölgesinden gelerek ev kiralamak isteyen afetzedelere fahiş fiyatlarla ev kiralandığı iddiaları da gündemde. Tüm bu yaşananlar ‘Dünya böylesini görmedi belki de...’ dedirtiyor.

DEPREMZEDELERE YOLLANAN BAZI EŞYALAR DA ÇİLEDEN ÇIKARDI

Öte yandan depremzedelere yollanan bazı eşyalar da çileden çıkardı. Depremzedelere kirli ve yıpranmış kıyafetler, topuklu ayakkabılar, abiye elbiseler, yazlık giysileri deprem bölgesine gönderilecek kolilerden çıktı. Gönderilen bu ürünler görenlere pes dedirtiyor. Yoğun bir mesai ile ürünleri toplayan gönüllüler, kullanılamayacak durumda olan eşyaları çöpe atıyor. Ancak bu durum onların vakit kaybetmelerine ve psikolojik olarak yıpranmalarına neden oluyor. Gönderilen eşyalar arasında aksesuar olarak örülmüş ve kullanılmayacak durumda olan örgü ürünler, abiye elbiseler, yazlık kıyafetler, yırtık eski giysiler, yazlık, kirli ya da topuklu ayakkabılar bulunuyor.  

EGM HAREKETE GEÇTİ

Emniyet Genel Müdürlüğü de tüm bunlara karşı harekete geçti ve konuya ilişkin bir açıklamada bulundu. Açıklamada; “Yürütülen çalışmalar kapsamında; Sosyal medya platformları üzerinden yardım çağrısında bulunan vatandaşlarımızın adres ve lokasyon bilgileri ivedilikle tespit edilerek ilgili birimlerle koordinasyon kurulmaktadır. Ayrıca Kahramanmaraş/Pazarcık merkezli depreme ilişkin sosyal medya platformlarında, vatandaşlarımız üzerinde korku ve panik yaratmak amacıyla provokatif paylaşımlarda bulunduğu değerlendirilen 202 hesap yöneticisinin tespiti yapılarak ilgili birimlere gönderilmiş, Cumhuriyet Başsavcılıklarınca alınan talimat gereği 18 şahıs gözaltına alınmış, 5’i tutuklanmıştır.  Öte yandan, depremzedelere yardım yapmak isteyen vatandaşlarımızın iyi niyetlerini suiistimal etmek amacıyla oluşturulmuş; 24 adet Oltalama (Phishing) dolandırıcılığına yönelik hazırlanan internet sitesinin kapatılması sağlanmış, Resmi kurumların adını kullanarak/taklit ederek vatandaşlardan para talep eden 4 adet sosyal medya platformu hesabı ile ilgili gerekli işlemler yapılmış, Ayrıca ‘deprem yardımı’ teması kullanılarak para yatırılması talep edilen 3 adet kripto varlık cüzdan adresi tespit edilerek cüzdanların dondurulması sağlanmıştır. Hazine ve Maliye Bakanlığı da deprem fırsatçılarına gerekli yaptırımların uygulanacağını ve suiistimallerin cezasız kalmayacağını bildirdi.