Sosyal medya daha güvenli bir hâl alacak!

Haber: Kübra TÜRKAN

Kullanıcılara büyük kolaylık sağlayan sosyal medya üzerinden sağlıklı bilgi gibi sağlıksız bilgiye de erişim aynı kolaylıkta bunun önüne geçilmesi adına ancak yasalarla geçilebilirdi ve nitekim bu konuda da güzel adımlar atıldı. Dezenformasyonla Mücadele Yasası sayesinde artık sosyal medya da daha güvenli hareket edilebilecek.

İşin uzmanları;  Türkiye’de anlık olarak en fazla kişiye ulaşabilme gücüne sahip olan sosyal medya şirketleri kimlerin denetiminde? Olduğunun sorgulanması gerektiğinin mesajını verdi.  Denetimsizliğin olduğu alanlarda sorunların var olacağına da dikkat çeken uzmanlar Whatsapp çöktüğünde yapılan açıklamayı da hatırlatarak; “ Whatsapp çöktüğünde biz firmanın yaptığı şu açıklama ile yetinmek zorunda kaldık. Firma yetkilileri; ‘Verileriniz güvende, merak etmeyin’ dedi.  Bunun dışında bir teyit veya doğrulama mekanizması henüz yok. İşte bu şirketler denetimsizlik zemininden düşüncelerini yayıyor. Bunu gören devletler ve özellikle Avrupa Birliği, bu konuda kişisel veriler disiplinin uygulama ve firmalar verileri ülke dışına taşımamaları için önlemler alma yoluna gitti. Ülkemizdeki düzenlemeleri de bu kapsamda değerlendirmek mümkün” diyerek Türkiye’deki sosyal medya platformu kullanıcılarının da verilerinin güvende olması gerektiğinin notunu düştü.

“TEMSİLCİLİK YOKSA, MUHATTAP ALINABİLECEK YAPIYA ERİŞİM SORUNU YAŞANIYOR”

Sosyal medya şirketlerinin temsilciliklerinin yurt dışında bulunmasının bir takım dezavantajları olduğuna değinen uzmanlar; “Dünyanın her yerinde ve hemen her dilinde yayın yapıp o ülkelerde temsilcisi olmayan şirketler, sosyal medya şirketleridir. Buradaki en büyük sorun, devletlerin muhatap alabileceği, bilgi isteyebileceği bir yapının kendi ülkesinde olmaması. Böyle olunca “denetlenemez” bir yapı karşımıza çıkıyor. Denetlenemeyen bir sistem güvenli değildir. Kısaca nerede ofis veya şube varsa veriler ile ilgili hesap sormak mümkün oluyor, aksi halde böyle bir imkân bulunmuyor” ifadelerini kullandı.

“BAZI İÇERİKLER, TOPLUMSAL BARIŞI TEHDİT ETMEKTEDİR VE BUNLAR HEMEN KALDIRILMALIDIR”

Yeni yasa ile sosyal medya şirketlerinin Türk temsilciler ile Türkiye’de ofis açmaları milli güvenlik açısından nasıl bir avantaj oluşturacağına da açıklık getiren uzmanlar;  “Meseleye sadece kişisel verilerin güvenliği açısından bakmayalım. Tüm veriler açısından risk taşımaktadır. Veri; işlenmemiş bilgi demektir. İnsanların yatkınlığı, toplumdaki tercihler, bir bölgedeki insanların internette aradığı kelimelerin yoğunluğu bunlar istihbarat amaçlı kullanıma uygundur. Bir kimsenin terör propagandası içeren paylaşımlarının dolaşıma sorunsuz bir biçimde sokulması; bu mecraların propaganda, adam devşirme alanına dönüşmesi, manipülasyona zemin hazırlayan girişimlerin topluma sosyal medya aracılığı ile sevk edilmesi mümkündür. Bunların tümü ve daha fazlası toplumsal huzur ve milli güvenlik için sorun teşkil etmektedir. Zira toplumsal barışı tehdit eden içeriklerin derhal kaldırılması, toplumu manipüle eden içeriklerin tespiti ve hızlı biçimde engellenmesi için Türkiye’de yerleşik bir muhatabın olması önemlidir” dedi.

“YASAL DÜZENLEMEYLE ALGI OPERASYONLARINA KARŞIHUKUKA UYGUN MÜCADELE OLACAK”

“Sosyal medyaya ilişkin tasarlanan yasal düzenlemeler algı operasyonlarına karşı bütünsel bir mücadele konsepti ile yaklaşmaktadır” diyen uzmanlar; “Düzenleme; hukuk devleti, temel haklar ve düşünce özgürlüğü temel alınarak tasarlanmıştır. Düzenlemenin temel odağı, kamu düzenini, genel sağlığı ve milli güvenliği tehdit eden dezenformasyon ile bağlantılı algı operasyonları ile mücadele etmeyi amaçlamıştır. Bunların dışında suç olan çocuk istismarı, kadına karşı şiddet, intihara teşvik vb. konularda da bir çerçeve mevcuttur. Elbette ki algı operasyonları tamamen bitmeyecektir. Ancak bu yasal düzenleme ile daha etkin ve hukuka uygun mücadele mümkün olabilecektir”  şeklinde görüş bildirdi.

“ARTIK SOSYAL MECRALARIN TÜRKİYE’DEKİ TEMSİLCİLERİ TÜRK VATANDAŞI OLMAK ZORUNDA”

Önceden sosyal medyada oluşan suçlar için nasıl bir yol izlendiğine dair de bir takım bilgiler veren uzmanlar;  “Sosyal medya hayatımıza ilk girdiğinde bu alanda herhangi bir denetim mekanizması yoktu. İsteyen istediğini dile getirebilirdi ancak bir denetim veya tespiti bulunmuyordu. Sonradan hayata geçirilen düzenlemeler ile sosyal medya biraz daha denetim altına alındı. Hatta son düzenlemeler ile Türkiye’de temsilci bulundurma şartı getirildi. Ancak atanan temsilciler Türk vatandaşı değildi ve Türkiye’de ikamet etme mecburiyeti bulunmuyordu. Dolayısıyla tebligat ve bildirimler yurt dışındaki adreslere yapılıyordu. Son yasa tasarısı ile bu boşluk ‘T.C. Vatandaşı ve Türkiye’de yerleşik’ kimseler ifadesi ile giderildi. Böylece faillerin bulunamaması sorunu ortadan kalkıyor. Peki fail nasıl bulunuyor? Diyelim ki siz bir tweet atıp birisine hakaret ettiniz. Sizin fail olup olmadığınızın tespiti için, kullandığınız hesaptan sizin tweet attığınızın tespiti gerekiyor. Bunun için hesabınız ile kullandığınız internetin IP çakışmasının olması lazım. Bu veri kimde? Twitter’da. Yani bu doğrulamanın yapılabilmesi için Twitter’ın bilgi paylaşması gerekiyor” dedi.

SOSYAL AĞ SAĞLAYICILARI, KULLANICILARI SAĞLIKLI BİLGİLENDİRMEK DURUMUNDA

Sosyal ağ sağlayıcılarına getirilecek yükümlülükler hakkında da görüş bildiren uzmanlar; “Sosyal ağ sağlayıcılar, kullanıcılara öneriler sunarken hangi parametreleri kullandığını, internet sitesinde açık, anlaşılır ve kolaylıkla ulaşılabilir şekilde yer vermekle yükümlü olacak. Düzenleme sayesinde sosyal ağ sağlayıcı, kullanıcılara önerdiği içeriklere ilişkin tercihleri güncelleme ve kişisel verilerinin kullanılmasını sınırlandırma seçeneği sunma konusunda gerekli tedbirleri alır ve bu tedbirlere raporunda yer verir. Sosyal ağ sağlayıcı, reklamlara ilişkin içerik, reklam veren, reklam süresi, hedef kitlesi, ulaşılan kişi veya grup sayısı gibi bilgilerin yer aldığı bir reklam kütüphanesi oluşturarak bunu internet sitesi üzerinden yayınlar ve bu hususa raporunda yer vermek zorundadır” diyerek sosyal ağ sağlayıcılarının hesap verir nitelikte raporlar hazırlaması gerektiğini aktardı.

“ÖZGÜRLÜK VE GÜVENLİK DENGESİ KORUNUYOR; MANİPÜLE EDİLDİĞİ GİBİ BİR SANSÜR YOK!”

Dezenformasyon Yasası’nın kıymetli bir adım olduğuna değinen uzmanlar; “Diğer ülkelerle kıyasla

biz henüz yolun başındayız. İnternet alanında özgürlük ve güvenlik dengesini koruyan adımlar atıyoruz. Dezenformasyon yasası bu anlamda kıymetli bir adım. Her ne kadar sansür iddiaları ile manipüle edilse de yapılması gereken budur. Bu adım düzenlediği sektörün standartlarını aşan hukuki bir aykırılık taşımamaktadır. Hiçbir şirkete veya kullanıcıya bir yasak getirmiyor. Mağduriyetlerin arttığı bu çağda devletler anayasal yetkilerini kullanarak bu alanı denetlemek istiyor. Bu denetlemenin içeriği veri güvenliği, kullanıcıların aydınlatılması, hizmet politikası ve kalitesini arttırmaya yöneliktir” ifadelerine yer verdi.

KURALLARA UYMAYANLARA NE GİBİ CEZALAR VERİLECEK?

Sosyal medya şirketleri yükümlülüklerini yerine getirmezse ne olacak? Sorusuna da cevap veren uzmanlar; “ Yeni düzenleme ‘bant daraltma’ ve ‘reklam yasağı’ cezaları ile sosyal medyayı düzenleyecektir. Ayrıca bu konuda somut veri kaybı ve ihlali varsa bu sefer de KVKK’nin idari para cezası vermesi gündeme gelecek. Bununla birlikte somut failler varsa TCK uyarınca ‘kişisel verileri kullanma’ suçu (m.136) uyarınca ceza soruşturması açılabilecek. Bildiğiniz gibi bant genişliği bir iletim ortamının ya da haberleşme kanalının kapasitesi demektir. Tıpkı yol gibi. Yol ne kadar genişse, trafik o kadar akıcı olur. İnternetteki veri transferi de böyledir. Bant genişliği ne kadar büyükse, belli bir süre içinde aktarılabilecek veri hacmi de o kadar çok ve hızlı olur. Bilgisayar bilimlerinde; bant genişliği veya dijital bant genişliği kullanılan veya kullanılabilen veri iletişim kaynaklarındaki veri oranının bit/saniye cinsinden ölçülmesi ile çıkan sonuca denir. Yeni düzenleme ‘bant daraltma’ ve ‘reklam yasağı’ cezaları ile sosyal medyayı düzenleyecektir. Reklam cezasına gelince, Türkiye’de vergi mükellefi olan şirket ve kişilerin, söz konusu sitelere reklam vermesinin yasaklanması demektir. Sosyal Medya Platformları ile reklam sözleşmesi yapılmaması anlamı taşır. Buna göre yeni yasa ile şirketlere gelen yasak reklam vermek isteyen kimseleri de kapsayacak, böylece sosyal medya şirketleri bilgi paylaşımına yanaşmaz ve çocuklar ile ilgi gerekleri yerine getirmez iseler reklam yasağına ve reklam alma yasağına maruz kalarak mali olarak yaptırıma tabi kılınacaklar” dedi.

“KİŞİSEL VERİLERİN KORUNMASINDA BÜYÜK ROL OYNAYACAK”

Yasayla kişisel verilerin nasıl korunacağına da açıklık getiren uzmanlar; “Bu alanda sosyal medyanın yanında OTT (Over-the-top) dediğimiz Şebekeler Üstü İnternet Tabanlı Hizmet sunan Whatsapp, Telegram vb. platformlar da kapsama alınmaktadır. Böylece en çok kişisel veri transferi yapılan mecralar denetim altına alınarak kişisel veriler için büyük bir koruma sağlanıyor diyebiliriz.

OTT’ler Türkiye’deki herhangi bir mevzuata tabi tutulmadan sunuluyor. Bu hizmetler, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) tarafından yetkilendirilen ve benzer hizmeti sunan işletmeciler açısından haksız rekabet oluşturuyor. Düzenleme ile birlikte şebeke olarak internet tabanlı yürüyen hizmetler için BTK'ye bu hizmetlere ilişkin gerekli düzenlemeleri yapma ve ilgili tedbirleri alma hususunda yetki verilecektir. Böylelikle, BTK tarafından yetkilendirilen işletmecilerin, ilgili mevzuat çerçevesinde kamu hizmetinin gereği gibi yürütülmesini teminen; tüketici hakları, kişisel verilerin korunması, hizmet kalitesi, raporlama, mali yükümlülükler gibi bazı yükümlülüklere tabi tutulması amaçlanıyor. Bu yetki; içeriklerin görülmesi veya bilinmesini kapsamıyor. Sadece bunların korunmasını ve ilgisiz kimselerin ulaşmasını engelleyen yönde seyrediyor” dedi.

İNTERNETİN GÜVENİRLİLİĞİ İÇİN DENETİM ŞART!

İnternetin kullanım amacının da çeşitlendiğine değinen uzmanlar; “Bilindiği üzere internet ilk çıktığı günden itibaren hızlı bir gelişim göstermiştir. İlk çıktığında temel amaç ‘iletişim’ iken şimdi gelinen süreçte, ticaret ve medya alanının yanında bankacılık işlemlerinde, devlet faaliyetlerinde, adliye işlerinde kullanılıyor. Bu süreç internet ortamının bir veri deposuna dönüşmesine sebep oldu. Bu durum tüm dünyada aynı soru ile karşılık buluyor: İnternet ne kadar güvenlidir?  Burada karşılaşılan zorbalık, itibar suikastları ve dijital mağduriyetlerden bağımsız bir konu olarak, tüm devlet yurttaşlarının ‘kişisel verilerini’ güvence altına almaya, verilerin mümkün olduğu kadar yurt içinde depolanmasına ve bu alandaki şirketlerin hesap vermesine yönelmiş durumda. Dezenformasyonla Mücadele Yasası bu anlamda da önemli!” diyerek diğer ülkelerde de bu konuda atılan somut adımlardan kapsamlı örnekler vererek açıklamalarını tamamladı.