Özel Haber: Ahmet Mert TALAY
Yaz sezonu genelde düğün sezonu olarak adlandırılsa da alım gücündeki artış dolayısıyla düğün yapmak ve yuva kurmak bir hayli zorlaştı. Yani gençlerin, aile büyüklerinin desteği olmadan damat ve gelin olmaları neredeyse imkânsız bir hâl aldı. Fırat gazetesi olarak evliliğe adım atmayı planlayan gençlerin ne kadar bir bütçe ayırmaları gerektiği? Sorusunu yuva kurmak için herkesin yolunun düştüğü esnaflara sorarak öğrendik. Esnaflardan edindiğimiz bilgilere göre en ucuz koşullarda kıt kanaat bir yuva kurmanın maliyeti; 250 bin TL’yi buluyor. Evlilik yapacak çiftlerin bu koşullarda nasıl yuva kurduklarını sorguladığımızda da çiftler; yuvalarını borçla kurdukları için güzel bir gelecek hayâlleri olmadığını, hatta bu durumun kendilerini akıl sağlıklarından ettiğini ifade etti.
Evlenip, yuva kurmak isteyen vatandaşlar için iğneden ipliğe her şeyin sürekli zamlandığı son günlerde evlenmenin maliyeti de ciddi şekilde arttı. Peki en hesaplı şekilde yuva kurmanın maliyeti ne? Fırat gazetesi olarak 2023’ te düğün yapmanın vatandaşa ne kadar maliyet getireceğini sizler için araştırdık. Edindiğimiz bilgilere göre yüksek kur ve enflasyon evlenecekleri de vurdu! Çeyiz alışverişinden düğün mekânına kadar tüm evlilik maliyeti son bir yılda yüzde 95-135 aralığında birden arttı. Hem esnaflar hem de evlenecek çiftler her şeyin ateş pahası olmasından dert yandı. İşte esnafların ve çiftlerin görüşlerinin detayları…
Mobilya fiyatları adeta uçuşa geçti
Mobilyacılarda evlenecek çiftlere özel hazırlanmış düğün paketleri bulunuyor. İçerisinde; sandalye, karyola, tek kişilik 2 adet baza, baza başlığı, komodin, raflı dolap, konsol, TV sehpası, yemek masası, ve şifonyer var. En düşük 90 bin 570 TL’ den başlayan ve alınmak istenen ürün adedine ve kalitesine göre 150 bin TL’ ye kadar fiyatları değişen düğün paketleri mevcut.
Sıfırdan ev kurmak, neredeyse hayâl
Hammadde fiyatlarındaki artışların sürmesi ve üretici enflasyonunun üç haneli rakamlara ulaşması, ürünlerin fiyatlarında ciddi zamlara neden oldu. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) ülke genelindeki ortalama fiyatları bile düğün organizasyonu, gelinlik gibi harcamalar hariç, sadece ev kurmanın bedelindeki ciddi artışı gözler önüne seriyor.
Beyaz eşya fiyatlarında geçen yıla göre %100’ün üzerinde artış var
Beyaz eşya fiyatlarına bakıldığındaysa, çamaşır makinesi fiyatlarının son bir yılda yüzde 85,2 artışla 6 bin 529 TL’yi aştığı görülüyor. Aynı dönem aralığında bulaşık makinesi yüzde 104,5 artışla 6 bin 638 TL’yi aşarken, buzdolabı fiyatları ise yüzde 105,3 artışla 9 bin lirayı aştı. Geçen yıl 4 bin 300 TL olan buzdolabı fiyatı, bu yıl 9 bin 30 liraya yükselmiş oldu.
Televizyon fiyatlarındaki artışı, esnaf bile dillendirmiyor
Televizyon ve süpürgenin dışında, elektrikli ev aletlerinin fiyatları son bir yılda yüzde 95 zamlanarak bin TL’ye dayanırken, fırın fiyatları ise yıllık yüzde 115 artarak 5 bin 400 lirayı aşmış durumda. Ankastre fırın 7 bin TL’ den başlıyor, davlumbaz fırınlar ise bin TL’ den başlayarak ebatına göre 5 bin TL’ ye kadar değişiyor.
Yemekli düğünler 40 bin TL’den başlıyor
2022 itibarıyla ortalama büyüklükteki bir düğün salonunda yemeksiz düğün yapmanın bedeli 15-17 bin TL aralığında iken, kokteyl konseptli (ordövr tabaklı) düğün yapmanın bedeli 27 bin TL ile 30 bin TL’ye kadar çıkıyordu. 2023 yılındaysa evlenecek çiftler ortalama büyüklükteki bir düğün salonunda yemeksiz düğün yapmanın bedelinin 20-32 bin TL arasında değiştiğini, kokteyl konseptli (ordövr tabaklı) düğün yapmanın bedelininse 40-70 bin TL arasında değiştiğini vurguladı. Öte yandan, evlilik ekonomisi gelinlik, damatlık, kuaför, fotoğraf çekimi, davetiye, kına ve düğün mekânları gibi toplam 22 iş kolunu kapsıyor.
Gelinler eskiden olduğu gibi altınla donatılmıyor
Tam altın alamayan insanlar gram altına, durumu birazcık daha iyi olanlar ise çeyrek altın alımına yöneliyor. Altın fiyatları sürekli değişse de genelde gelinlerin kolunda görmeye alışılan burma bileziğin en düşük gramajlısı bile 25 bin 500 TL’den alıcısına sunuluyor.
“Düğün masrafları bizi akıl sağlığımızdan edecek düzeye getirdi”
Kadir Ballı; “Sözde evlenip mutlu bir yuva kuracaktık. Çocuk sahibi olmak nasip olursa eğer onlara güzel bir gelecek hazırlayacaktık. Ama düğün masrafları bizi akıl sağlığımızdan edecek düzeye getirdi” diyerek düğün masraflarının maliyetli olduğunu ve düğün yaptıktan sonra düğün masraflarından dolayı güzel bir gelecek kurmanın zor olduğunu mecazlı bir ifadeyle vurguladı.
“Yuva kurmak için 368 bin tl harcamak; ağzımızın tadını kaçırdı”
Ayşe Gündoğdu; “Müstakbel eşim düğün salonunu 25 bin TL’ ye kiraladı. Mobilyalar 110 bin TL tuttu. Beyaz eşya 65 bin TL’ ydi. Halı ve perde 32-33 bin TL civarındaydı. Altınlar ise 200 bin TL idi. Keşke düğün masrafları bu kadar maliyetli olmasaydı. Dünya evine girmek için bütün maliyet hesapları tadımızı kaçırdı. Toplam maliyetimiz 368 bin TL’ ye dayandı. O da ağız tadıyla bir düğün yapamayacağız” diyerek düğün masraflarının tatlarını kaçırdığına dikkat çekti.
“Devlet, ciddi şekilde evlenecekleri desteklemeli”
Bedir Yansız ise “Devlet evlenecek olan çiftlere çok ciddi bir şekilde çeyiz desteği vermeli. Yoksa hiçbir birey tek başına bunun altından kalkamaz. Kolaylık sağlayan işletme sahipleri var ama bu kolaylık devede kulak gibi kalıyor” diyerek sözlerini noktaladı.