Şişecioğlu “Türkiye’nin en büyük kentsel dönüşüm programı; Elazığ’da uygulandı!”

Röportaj: Kübra TÜRKAN/ Lokman POLAT

Elazığ Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdür Vekili Hikmet Şişecioğlu’yu makamında ziyaret ettik. Ziyaretimiz sırasında da Şişecioğlu ile Elazığ’ın gündemine ilişkin son derece bilgilendirici bir söyleşi gerçekleştirdik. Söyleşimiz sırasında Şişecioğlu özellikle depremzedeler tarafından bir hayli merak edilen konulara açıklık getirdi.  İşte Müdür Şişecioğlu ile gerçekleştirdiğimiz söyleşinin detayları...

Kurumunuzun adı geçtiğimiz aylarda Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü olarak değişti. Kurumunuzun bağlı olduğu Bakanlığımızın tarihçesi hakkında okurlarımızı bilgilendirip birde müdürlüğünüzün ilgi ve yetki alanlarını aktarır mısınız?

“MÜDÜRLÜĞÜMÜZ; 225 PERSONEL İLE GENİŞ YELPAZAEDE HİZMET VERMEKTE!”

Bakanlığımıza dair şu bilgileri sunabilirim; 1848 yılında kurulan Nafia Nezareti ile başlayan, 1934 de Bayındırlık Bakanlığı, 1983 de Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, daha sonra 2011 yılında Çevre ve Şehircilik Bakanlığı olarak teşkilatlanan Bakanlığımız oldukça eski bir geçmişi ve kurum kültürü olan bir Bakanlıktır. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, 04.07.2011 tarihli ve 27984 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 644 sayılı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ile kurulmuştur. Mülga Çevre ve Orman Bakanlığının çevre kanadı ile Mülga Bayındırlık ve İskân Bakanlığı’nın tek çatı altında bir araya getirilmesiyle kurulan Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın görev, yetki ve sorumlulukları; 17.08.2011 tarihli ve 28028 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 648 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile daha da güçlendirilmiştir. Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemine geçilmesiyle birlikte TOKİ Başkanlığı, Emlak Katılım Bankası, Milli Emlak Genel Müdürlüğü ve yeni kurulan Yerel Yönetimler Genel Müdürlüğü Bakanlığımıza bağlanmıştır. 29 Ekim 2021 tarihli ve 31643 sayılı Resmî Gazete ’de yayımlanan 85 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile Bakanlığımızın ismi Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı olarak değiştirilmiştir. Anılan kararname ile Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü, Bakanlığımız merkez birimleri arasına,  Meteoroloji Genel Müdürlüğümüz ise bağlı kuruluşlar arasına dâhil edilmiştir. İklim Değişikliği Başkanlığı ise Bakanlığımıza bağlı kuruluş olarak oluşturulmuştur. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ülkemizin 2023 vizyonunda;  gerek çevresel değerlerin korunması gerekse de şehirleşme noktasında büyük rol üstlenmiştir. Bakanlığımız; yerleşmeye, çevreye ve yapılaşmaya dair mevzuatı hazırlamak, kentsel dönüşüm çalışmalarını yürütmek, uygulamaları denetlemek, mesleki hizmetlerin gelişmesini sağlamak, çevre kirliliğini önlemek ve çevremizin ve doğanın korunmasını sağlamak üzere yapılandırılmıştır.  Elazığ Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü; ÇED ve Çevre İzinleri, Çevre Yönetimi ve Denetimi, Altyapı ve Kentsel Dönüşüm, Yapı Denetimi, Yapı Malzemeleri, Yapım- Proje, İmar ve Planlama, Tabiat Varlıkları Koruma, Yerel Yönetimler, Afet Koordinasyon, İnsan Kaynakları ve destek Hizmetleri Şube Müdürlüğü ve Milli Emlak Müdürlüğü ile çok geniş bir yelpazede 225 personel ile hizmet vermektedir. Müdürlüğümüz personel, araç ve donanım bakımından yeterli düzeydedir. Yeni Hizmet Binasının yapılması Bakanlığımız tarafından değerlendirilmektedir.

Deprem sonrası henüz şehrimiz yeniden bir yapılanma aşamasındayken Elazığ’a geldiniz adeta TOKİ eliyle inşa edilen bir şehrimiz var desek bu süreçte çok abartmış olmayız. Şu an da TOKİ eliyle yapılan yapıların kaçta kaçı tamamlandı ve TOKİ’nin Elazığ’ımızdaki işi tam olarak ne zaman bitmiş olacak?

“HAK SAHİPLERİNİN %90’DAN FAZLASI EVLERİNE KAVUŞTU!”

Elazığ’da 24 bin 222 hak sahibi var. Bunların 7 bini kentsel dönüşümden, diğerleri ise AFAD imkânlarından faydalandı. Kentsel dönüşüm kapsamında;  Mustafapaşa’da 4 etap, Rüstempaşa’da 2 etap, Abdullahpaşa’da 4 etap, yine Sürsürü 1 ve Sürsürü 2  ve Sivrice Gölbaşı Mahallesi’nde olmak üzere 7 bin konut tamamlandı. Ve bunların kuraları çekilerek, vatandaşlara teslimi devam ediyor. Sadece Kızılay eski adıyla Kesrik’te 356 konutun inşaatı devam etmekte. Sivrice Gölbaşı Mahallesi’ndeki 305 konutun kura işlemleri için hazırlıkları yapılmakta. Bakanlığımızın talimatı ile kısa sürede bu yapıların kuraları çekilerek, vatandaşlarımıza teslim edilecektir. Ayrıca AFAD tarafından rezerv alanlarına yapılan konutların büyük çoğunluğu da teslim edildi. Elazığ’da 6.8 ve 5.3 depremlerinden sonra hak sahiplerinin %90’larından fazlası evlerine kavuştu. Önümüzdeki günlerde çekilecek kuralar ile depremzedelerin neredeyse tamamı konutlarına kavuşacaktır. Ayrıca kırsal kesimlerde AFAD’ın konut yapımı da devam etmekte.

Biraz daha genelleyecek olursak Elazığ’ın atlattığı 6.8 ve 5.3 şiddetindeki depremlerin ardından  kurum olarak yürüttüğünüz faaliyetleri daha kapsamlı  anlatır mısınız?

“CUMHURBAŞKANIMIZIN İLK TALİMATI; ‘KİMSE AÇIKTA BIRAKILMAYACAK’ OLDU!”

24 Ocak 2020 tarihinde, saat 20.55'te, merkez üssü Sivrice (Elazığ) olan Mw 6.8 büyüklüğünde, yıkıcı bir deprem meydana gelmiştir. Deprem Elazığ ili ve ilçeleri başta olmak üzere Doğu Anadolu, Güneydoğu Anadolu, Orta Anadolu ve Karadeniz bölgelerinde hissedilmiştir. Bu deprem sonrasında 37’si Elazığ’da, 4’ü Malatya’da olmak üzere toplam 41 vatandaşımız hayatını kaybetmiş, Elazığ’da enkazdan 45 vatandaşımız sağ olarak kurtarılmıştır. Elazığ’da bin 66, Malatya’da 481 vatandaşımız yaralanmıştır. Depremin hemen akabinde Sayın Cumhurbaşkanımız ilimizi ziyaret ederek incelemelerde bulunmuş ve konuşmalarında “Süratle TOKİ olarak hemen adımlarımızı atıp yapılması gerekenleri yapacak ve kimseyi açıkta bırakmayacağız" ifadesini kullanmışlardır.

“DEPREM SONRASI ELAZIĞ’DA;  TÜRKİYE’YE VE DÜNYAYA ÖRNEK OLACAK PERFORMANS GÖSTERİLDİ”

Sayın Cumhurbaşkanımızın talimatları doğrultusunda Bakanlığımız nezdinde ilimizin yaralarını sarmak için var gücümüzle gece gündüz çalışmış ve gerekli tüm adımlar atılmıştır. Sayın Bakanımızın talimatları ve Genel Müdürlüklerimizin koordinesinde Bin 175 kişilik personel ile çok kısa bir süre içerisinde ilimizdeki 91 bin 687 yapı 291 bin 185 bağımsız bölümde hasar tespit çalışmaları yürütülmüş ve tamamlanmıştır.  Yine ilimizde 27.12.2020 tarihinde meydana gelen 5,3 Mw büyüklüğündeki depremin ardından 4 bin 256 yapı 16 bin 686 bağımsız bölüm incelenerek,  hasar tespitleri tamamlanmıştır. Hasar tespit çalışmalarında tespitler tablet üzerinden yapılarak veriler anında bir merkezde toplanmış ve veri tabanı oluşturulmuştur.  Sistem; hasar gören binaların yapısal durumu, kullanım durumu vb. gibi detaylı birçok bilginin sisteme eklenmesine imkân vermiştir. Bu çalışma Elazığ için, Türkiye'ye ve dünyaya örnek olacak bir performansla yürütülmüş, bir yıl gibi kısa bir zamanda tamamlanmış ve konutların büyük bir kısmı hak sahiplerine teslim edilmiştir.

KONUTLARA DAİR İSTATİSTİKLER…

Bakanlığımız Toplu Konut İdaresi tarafından yapılan konutlar deprem, ısı yalıtımı, binaların yangından korunması, erişilebilirlik vb. diğer yönetmelik ve standartlara uygun bir şekilde yapılmaktadır. Ayrıca bu konutlar; altyapısı ve ulaşımı tamamlanmış, sosyal donatıları yeterli; parkları, bahçeleri ve çevre düzenlemeleri birlikte bir bütün olarak yapılıp hak sahiplerine teslim edilmektedir. 24 Ocak 2020 Sivrice depremi sonrası 6306 Sayılı Kentsel Dönüşüm Yasası kapsamında İlimizde Abdullahpaşa, Mustafapaşa, Rüstempaşa, Sürsürü ve Kesrik Mahalleleri ile Sivrice İlçemizde riskli alan ilan edilmiştir. Abdullahpaşa mahallesinde konutların yapımı tamamlanmış ve 2 bin 45 konutun kurası çekilmiştir. Mustafapaşa mahallesinde tüm konutların yapımı tamamlanmış, toplam bin 275 konutun kurası çekilmiştir. Sürsürü Mahallesi 1. Etapta ( Dilek-Petek Sitesi) ise 179 konutun kurası çekilerek hak sahiplerine teslim edilmiştir.  Sürsürü 2. Etaptaki 802 konutun yapımı tamamlanmış, 493 konutun kurası çekilerek hak sahiplerine teslim işlemleri başlatılmış olup, 2. Kura çekimi için çalışmalar sürdürülmektedir. Aynı şekilde Rüstempaşa mahallesinde 2. etabındaki konutlar tamamlanmış ve 299 konutun kurası çekilerek hak sahiplerine teslim edilmiştir.  Rüstempaşa 1. etap konutlarında yapımı %80 civarındadır. Sivrice ilçemizde 305 konutun yapımı tamamlanmıştır. En kısa süre içerisinde hak sahiplerine teslim edilecektir. Kızılay(Kesirik) Mahallesinde 356 konutun yapımı devam etmektedir. Bunların dışında il merkezinde depremde yıkılan Güneş Sitesinin yerinde yapılan 72 konut hak sahiplerine teslim edilmiştir. 

KİRA VE KENTSEL DÖNÜŞÜME DAİR YAPILANLAR…

Ayrıca Bakanlığımız tarafından ilan edilen riskli alanlarda kira yardımı yapılmaktadır.2020 yılı kira yardımı 905,00TL Riskli alanlarda 7 bin 74 malik ve 946 kiracı olmak üzere toplam 8 bin 20 kişiye 84 milyon 198 bin 18TL kira yardımı ödemesi yapılmıştır. Kentsel dönüşüm alanlarında toplam 87 milyon 842 bin 373,11TL kamulaştırma ödemesi yapılmıştır.

Deprem öncesi Maden ilçemizde TOKİ sosyal konut yaptıracaktı. Buradaki TOKİ eliyle yapılan sosyal konutlara dair son bilgileri sizden öğrenebilir miyiz?

“MADEN’DEKİ SOSYAL KONUT PROJELERİNİN İHALESİ DE YER TESLİMİ DE TAMAMLANDI”

Maden ilçesinde 144 konutun ihalesi yapıldı yer teslimi yapıldı.  Önümüzdeki günlerde inşaat çalışmaları başlayacak Bu sene sonuna kadar 144 konut tamamlanarak,  bunlar vatandaşlara teslim edilecek. Ayrıca merkezdeki aşağı ve yukarı Holpenk’te ise; sosyal konutlar da %50 ve %60 arasında 23 Şubat tarihinde bu konutların kat kuraları çekilecek ve vatandaşların daireleri belirlenmiş olacak.

TOKİ’nin sadece deprem konutları değil, sosyal konutlarda inşaa etmesi istenmekte. TOKİ’nin Elazığ’da sosyal konut yapması gibi bir durum var mı?

“ÖNCELİK HAK SAHİPLERİNİN KONUTLARININ TESLİM EDİLMESİ”

Öncelikle şöyle bir sistem var. Kentsel dönüşüm ve afet dolayısıyla ile hak sahibi olanların bütün konutları teslim edildikten sonra eğer TOKİ’nin elinde konut kalırsa TOKİ bunları ileriki süreçte satışa çıkarıyor. Ama şimdi TOKİ konutlarının kalıp kalmayacağı belli değil! TOKİ bu tarz yapıları satışa çıkardığında zaten sitesinde de yayımlıyor.

Özellikle depremden sonra Elazığ’da konut fiyatları bir hayli arttığından birçok kişinin hayali sosyal konut sahibi olmak oldu. Depremden sonra TOKİ eliyle yapılan işlerde görülünce;  TOKİ’nin ilerleyen günlerde daha çok sosyal konutu ilimize kazandırıp kazandırmayacağı noktasında bir fikir beyan eder misiniz?

“İNŞALLAH SOSYAL KONUTTA YAPTIRILIR DİYELİM!”

TOKİ’nin Türkiye genelindeki programına bağlı. Şu andaki imkânları nedir bilemiyoruz. İnşallah yaptırır diyelim.

Kentsel dönüşümden her ne kadar bazı mahalleler hoşnut bazıları değilse de bizlerin size sormak istediği şu; sizce Elazığ kentsel dönüşüm noktasında iyi bir noktada mı?

“TÜRKİYE’NİN EN BÜYÜK KENTSEL DÖNÜŞÜM PROGRAMI ELAZIĞ’DA UYGULANDI”

Türkiye’nin en büyük kentsel dönüşüm programı Elazığ’da uygulandı. 7 bine yakın konut yapıldı. Bu konutlar sadece daire olarak değil, altyapıları ve sosyal donatılarıyla bütün binalarda tüm yönetmeliklere uygun yapılar ortaya çıktı.  Yangın yönetmeliği, asansör yönetmeliği, ısı yönetmeliği, çevre düzenlemesi ve engellilerin erişimine uygun yapılar ortaya çıkarıldı yani dört dörtlük yapıldı. Vatandaşların 2+1 konutlar konusunda bir takım sıkıntıları kısmen oldu. Bununla ilgili de bakanlığımız  değerlendirme yapıyor. Umarız bir çözümde sağlanır.

Şehircilik üzerine bilgilerinize başvurduk. Çevre konusunda da bir takım merak edilenler var. Mesela depremde hasar alan yapılar yıkılırken bu durum çevreyi ne derece etkiledi? Yani çevreye bir zararı oldu mu? Bunun bir tespiti yapıldı mı?

“YIKIMLARDAN DOLAYI GEÇEN YIL HAVADAKİ PARTİKÜL SEVİYELERİNDE BİR ARTIŞ OLDU”

4- 6 Şubat tarihleri arasında Sayın Bakanımız Murat Kurum’un öncülüğünde ‘Yeşil Kalkınma Yolunda Türkiye’ gündeme geldi. Yeşil alanların daha fazla arttırılması gerektiği ifade edildi.  Millet bahçelerine önem verileceği aktarıldı. Elazığ’da 2010 yılında doğalgaz geldikten sonra hava kirliliğinde ciddi düşüşler meydana geldi. Şu anda Elazığ’ın havası anlık olarak izleniyor. Kabul edilebilirlik seviyelerinde tabi bu yıkımlardan dolayı partikül maddelerinde bir kısım artışlar oldu. Geçen yıl biraz fazlaydı ama bu yıl biraz daha düşük bir seviyede olacaktır. Alo 181 çevre hattımız var. Bu da 24 saat açık! Vatandaşlarımız çevre ile ilgili bütün hassasiyetlerini buraya aktarabilirler.

Peki Elazığ insanı çevreye duyarlı mı? Yani Elazığ çevreci bir şehirdir denilebilir mi?

“ELAZIĞ, ÇEVRE KONUSUNDA ÇOK GERİ KALMIŞ DEĞİL!”

Türkiye ortalamasının üzerindeyiz. İyi bir seviyedeyiz. Çok geri kalmış değiliz! Vatandaşın duyarlı olması gerekiyor. Sonuçta bir kurumun ve ekibin yapacağı bir iş değil! Herkes çevresine saygılı olmak zorunda. Havamız, suyumuz hepsini sorumlu tutmalıyız.  Geçtiğimiz yıl kuraklık söz konusuydu. İnşallah bu sene yağan kar yağışının etkisiyle; ilkbaharda beklediğimiz yağmurlardan sonra da inşallah kuraklık sıkıntısı azalmış olacak.  Ama suyumuzu tasarruflu kullanmak durumundayız.  Çevreye de duyarlı olmalıyız.  İnsan olarak bunlara dikkat etmeliyiz!

Kuraklığa dair bir takım endişeler olduğu malum dünya bu konuda çeşitli adımlar atarken il olarak biz bu atılan adımların gerisinde kalmayacağız değil mi?

KURAKLIKLA MÜCADELEDE DE ADIMLAR ATILACAK!

 4- 6 Şubat tarihlerinde yapılan toplantıda bir takım konular gündeme geldi. Bu ayın sonunda yine bir toplantı olacak ve o toplantılarda alınacak kararlar, uygulamaya kademeli bir şekilde hayata geçirilecektir. Bu konuda da adımların atılması gerekiyor. Umarım bundan sonra daha iyi olacaktır.

Kentsel dönüşümde alan bazlı güzel işler ortaya konuldu peki bireysel yapılandırmalarda nasıl bir noktadayız?

“DÖNÜŞÜM HIZLI BİR ŞEKİLDE BAKANLIĞIMIZIN DESTEĞİYLE SÜRÜYOR!”

Riskli yapıl olan bina sahipleri incelemeler yaptırmıştı. Riskli yapı sahiplerine 18 ay kira desteği de sunuluyor. Bunun haricinde 400 bine kadar bankalardan kredi kullanma imkânı var. Bu kredilerinde %4 faizini bakanlığımız karşılıyor. Şu anda da vatandaşların ciddi anlamda talebi var. Ekiplerimiz yapıları inceliyor.  Dönüşüm hızlı bir şekilde bakanlığımızın desteği devam ediyor.

ÇED raporları hakkında da vatandaşın kafasını kurcalayan bir takım soru işaretleri var. Bu konu özelinde bilgi vermenizi istesek neler söylersiniz?

“ÇED RAPORU ALINMADAN TESİSLER FAALİYET GÖSTEREMİYOR!”

Sistem üzerinden ÇED raporu başvuruları yapılabiliyor. Projenin büyüklüğüne göre bakanlık tarafından belge verilebiliyor. Proje küçük ise müdürlükler nezdinde de uzman ekiplerin değerlendirmesi sonucunda ÇED raporları veriliyor. Çevre Mühendisi arkadaşlarımız yaklaşık 9 kurumdan görüş aldıktan sonra bu raporları sunuyor. ÇED raporu alınmadan tesisler faaliyet gösteremiyor.

Bu bilgilendirici ve keyifli söyleşi için teşekkürler son olarak eklemek istediğiniz bir şey var mı?

Ben çok teşekkür ederim. Herkese sağlıklı ve güzel günler diliyorum.