Malkoç; “Toplumumuz, hak ve özgürlükleri için kurulan mekanizmaları tanımıyor”

Haber: Songül DURSUN

Kamu Başdenetçisi Şeref Malkoç ve Kamu Denetçisi Sadettin Kalkan ve beraberlerindeki KDK Heyeti, temaslarda bulunmak ve programlara katılmak üzere Elazığ’a geldi. Programları kapsamında basın mensuplarıyla da bir araya gelen Kamu Başdenetçisi Şeref Malkoç programda yaptığı konuşmada,  Türkiye’nin güzide şehirlerinden olan ve Doğu Anadolu’nun incisi Elazığ’da olmaktan duyduğu memnuniyeti dile getirdi.

“”DEPREM OLDUĞUNDA HANGİ SIKINTILAR ÇEKİLDİĞİNİ EN İYİ BİLEN İLLERDEN BİR TANESİ ELAZIĞ

Başdenetçi Şeref Malkoç “ Elazığ’da  bu kadar canlı bir basın topluluğunun olmasına çok sevindim. Özellikle de son yıllarda Anadolu’daki basını ayakta tutmak kolay bir iş değil. Bu açıdan Elazığlıları  tebrik ediyorum. Hem kuruma yapılan müracaatlardan hem de Anadolu’da dolaştığımda arkadaşlardan dinlediğimiz olaylardan dolayı hangi zorluklardan geçtiğinizi, hangi meşakkatlarla karşı karşıya geldiğinizi az, çok biliyorum. Dün gece Düzce’de bir deprem yaşandı. Düzce’ye ve bütün Türkiye’ye geçmiş olsun diliyorum. Geçmişte 5’in üzerinde depremler olduğunda hangi sıkıntılar çekildiğini en iyi bilen illerden bir tanesi Elazığ’dır. Şunu memnuniyetle görüyoruz ki; Türkiye’de son yıllarda inşaat kalitesinin artması, tedbirlerin alınması, konulan kuralların denetimi sonucunda 6 şiddetinde depremler olsa da depreme karşı dayanıklılığımızın arttığını görüyoruz. Bu vakayı dünkü depremde yaşadık. Allah ülkemizi ve bütün insanlığı bu tür doğal afetlerden korusun.” Dedi.

MALKOÇ, ŞEHİT ÖĞRETMENLERİ UNUTMADI

24 Kasım Öğretmenler Günü’nde şehit öğretmenleri de anmayı ihmal etmeyen Malkoç; “ Aynı zamanda yarın Öğretmenler Günü. Hepimizin yetişmesinde çok büyük alın teri olan  Öğretmenlerimizin Günü ‘nü kutluyoruz. Öğretmenler Günü’nü kutlarken geçmişte hepimize emek veren tüm öğretmenlerimize Allah’tan rahmet diliyoruz. Özellikle de terörün katlettiği şehit öğretmenlerimiz var. Aybüke Öğretmen’i, Necmettin Öğretmen’i unutmak mümkün değil. Önceki gün de yine özellikle teröristler tarafından haince yapılan füze saldırısında şehit olan Ayşenur Öğretmenimize de Cenab-ı Allah’tan rahmet diliyoruz. Hakikaten fedakarlığı göz yaşartıcı, öğrencilerini sığınağa indiriyor ve sınıfta başka bir öğrenci kalıp kalmadığını kontrol etmeye gittiğinde bu feci olayla karşılaşıyor.” Diye konuştu.

“TÜRKİYE’DE EĞİTİM KONUSUNDA SON YILLARDA ÇOK BÜYÜK MESAFELER ALINDI”

Türkiye’nin eğitim anlamında önemli mesafeler katettiğini dile getiren Şeref Malkoç; “Türkiye’de eğitim konusunda son yıllarda çok büyük mesafeler alındı. Öncelikle derslik sayısı arttı ve adeta öğretmenler ordusu oluştu. Özel okullardaki öğremenleri de sayarsak kamudaki çalışan öğretmenlerle birlikte 1,5 milyon öğretmenimiz oldu. Bu olağanüstü bir rakam. Derslik sayısı, sınıflardaki öğrenci sayısı okul sayısı da hakikaten dünya standartlarında. İnşallah daha iyisini  yapacağız, daha iyisini yakalayacağız. Özellikle de yükseköğretimde Türkiye’nin her iline üniversite kuruldu.Açıköğretim dahil, uzaktan öğretim de dahil üniversitede okuyan öğrenci sayımız 8 milyon civarında. Türkiye’nin yaş itibarı ile  nüfusa oranladığımızda bu 8 milyonu üniversite okuyabilecek nüfusumuzun çok büyük bir kısmının yükseköğretimi gördüğüne şahitlik ediyoruz. Şu anda  okuyan 8 milyon öğrenci üniversite okuma çağına gelmiş liseyi bitirmiş nüfusumuza baktığımızda nüfusumuzun yüzde 15’inin üniversitede şu anda eğitim gördüğünü müşahade ediyoruz. Buna üniversite mezunlarını da ilave ettiğimizde ise yaklaşık olarak Türkiye’nin 3’te birinin üniversite bitirimiş insanlardan yani kaliteli eğiitm almış vasıflı insanlardan oluştuğunu görüyoruz. Bu da Türkiye’nin en büyük gücü.  Bundan sonra dünyadaki yarışta belki de en belirgin olarak, öne çıkacağı konulardan biri.” İfadelerini kullandı.

“KDK, TÜRKİYE’NİN EN YENİ EN GENÇ KURUMLARINDAN BİR TANESİ”

Konuşmasında Kamu Denetçişiği Kurumuna ilişkin bilgilendirmede de bulunan Malkoç; “Kamu Denetçiliği Kurumu Türkiye’nin en yeni, en genç kurumlarından bir tanesi. 2010 yılında yapılan Anayasa değişikliği ile hayatımızda özellikle hak ve özgürlükler alanında birçok şey değişti, çok önemli ciddi adımlar atıldı. Mesela Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuru bunlardan bir tanesi.Anayasa Mahkemesine biraysel başvuru hakkının  hangi değişikliklere Türkiye’de yol açtığını yakın tarihimizde müşahade ettik. Kamu Denetçiliği Kurumu’nun kurulması, Anayasa’nın 74. Maddesi’nde yer alması da  bu önemli değişikliklerden bir tanesi. CİMER, Kişisel Verileri Koruma Kurulu, Türkiye İnsan Hakları Eşitlik Kurulu, Etik Kurulu veya  Valiliklerde, Kaymakamlıklarda Açık Kapı birimlerinin kurulması da bu anlamda hak ve özgürlüklerin kullanılması iyi yönetimin talebi noktasında yapılan kamu hizmetlerinin denetiminde, kamu  görevlilerinin davranışlarının,  işlmelerinin , eylemlerinin hukuka uygunluğunun denetlenmesi açısından son derece önemli. Şunu memnuniyetle tespit ediyoruz ki Anayasamızda ve yasalarımızda bulunan hak ve özgürlükler, bugün Avrupa’nın birçok ülkeisnden çok daha ileri bir düzeyde. Ancak iki tane problemimiz var. Birincisi Anayasa ve yasalarda belirtilen bu hak ve özgürlükleri ve bunların kullanılması için kurulan mekanizmaları maalsef toplumumuz bilmiyor, tanımıyor. Bunlardan, bu kurumlardan nasıl istifade edeceği konusunda da yeteri  kadar bilgilendirme olmamış. Eğer bunu tamamlayabilrisek bu konuda bir bilinç oluşturabilirsek, bunu başarabilirsek şikayet ettiğimiz birçok konunun kendiliğinden düzeleceğini görüyoruz ve buna  şahit oluyoruz.” Dedi

“HALKIN DAHA AKTİF OLMASI VE VAR OLAN  MEKANİZMALARI DAHA İYİ KULLANMASI İÇİN BELLİ ÇALIŞMALAR YAPIYORUZ”

Konuşmasını sürdüren Malkoç; “İkinci bir konu da kamu hizmeti veren kurumlardaki yöneticilerin hukukun üstünlüğü konusunda, adalet, hakkaniyet ve insan hakları konusunda daha duyarlı olmalarını temin etmek ve bu  hukukun üstünlüğü konusunu kültür haline getirebilmek. İşte kamu Denetçiliği Kurumu Anayasa’da 6328 Sayılı Kanunda kendisine verilen görevler ifade ederken aynı zamanada bu konuları topluma aktramak bu konuda halkın daha aktif olması ve var olan  mekanizmaları daha iyi kullanması için belli çalışmalar yapmaktadır. Bu çalışmalardan bir tanesini de Elazığ’da yapmaktayız. “ diye konuştu.

“BİZ BİR DENETİM KURUMUYUZ”

Malkoç konuşmasının devamında; “Kamu Denetçiliği Kurumu mahkeme değil, yargı değil. İdare ile vatandaşa arasında ki ilişkileri, bir ara bulucu olarak, bir hakem olarak, sorun çözücü kurum olarak bir bakıma halkın da avukatlığını yaparak, anayasada, yasada ve mevzuatta var olan hak ve özgürlükleri yorumuyla biraz daha genişleterek vatandaşın lehine çözmek amacındadır. Kamu Denetçiliği Kurumu'nun özelliği, bir konuda, bir karar verdiğinde idareciler, uygulamacılar bunu yol, yöntem, tarz olarak geliştirirler ve bütün emsallerde uygulayabilirler. Yani, kısacası biz bir denetim kurumuyuz. İdarenin eylemi ve işlemlerini hukuka uygunluk açısından, hakkaniyet açısından denetleyen bir kurumuz.” Dedi.

Kamu Başdenetçisi Şeref Malkoç konuşmasında CİMER ile Kamu Denetçiliği Kurumu’nun farklılığına dikkat çekerek; “Geçtiğimiz 2021 yılında CİMER'in 6,5 milyon şikâyet aldığını ve diğer kurumlarla birlikte şikâyetin 8 milyona kadar ulaştığını söyleyen Kamu Başdenetçisi Malkoç ayrıca, 18 yaşın üzerindeki vatandaşların da hemen hemen yüzde 10'unun 1 yıl içerisinde CİMER'e başvurduğunu ifade etti. Malkoç konuşmasında, “Şunu memnuniyetle ifade edeyim ki, Türkiye'de insanımızın hakkını arayabilmek için mahkemelerin dışında alternatif çözüm yolu veya müracaat edecek merci olarak 15'in üzerinde merci ve kurum var. Biz de bu kurumlardan sadece bir tanesiyiz. Bunlardan en çok bilineni CİMER. CİMER'in 2021 yılında aldığı şikâyet 6,5 milyon arkadaşlar. Yani 18 yaşın üzerinde ki nüfusumuzun hemen hemen yüzde 10'u 1 yıl içerisinde CİMER'e başvurmuş. Kamu Denetçiliği Kurumu, hak arama konusunda diğer kurumlardan biraz farklı. Mesela CİMER’den çok farklı. Ama CİMER’in görevi iletişim, vatandaşla devlet mekanizması arasında iletişimi sağlamak. Kamu Denetçiliğine  apılan şikayetlerde ise Kamu Denetçiliği Kurumu şikayeti başvuruyu alıyor, inceliyor, araştırıyor idareden bilgi ve belge topluyor. Gerekirse keşif yapıyor, bilirkişi incelemesi yapıyor, şahit dinleyip karar veriyor.” İfadelerini kullandı.

“BAŞVURULARDA EN GEÇ 6 AY İÇERİSİNDE KARAR VERİYORUZ”

KDK’ye başvurularda vatandaşlardan ücret alınmadığını ve hizmetin ücretsiz karşılandığına dikkat çeken Malkoç; başvuruların 6 ay içerisinde karara bağlandığını söyledi. Malkoç “Hepimizin bildiği gibi adalete  erişmede üç önemli unsur vardır.” Diye konuşarak; “Birincisi kolay başvuru olması, ikincisi başvurunun ucuz veya bedava olması, üçüncüsü ise kararın hızlı çıkması. Kamu Denetçiliği Kurumu’nun temelini oluşturan 6328 sayılı yasa düzenlenirken Kamu Denetçiliği Kurumu’na başvurunun çok kolay olması öngörülmüş. İkincisi başvuru parası almıyoruz, bilirkişi parası,harç parası, pul parası, şahit parası almıyoruz. Hepsini biz karşılıyoruz. Üçüncüsü ise başvurularda en geç 6 ay içerisinde karar veriyoruz. Denetim kurumu olduğumuz için kanun koyucu TBMM, bu kurumu özellikle korumuş, belli ayrıcalıklar tanımış. Birincisi anayasadan gücünü alan bir  kurum. İkincisi atama ile gelinmiyor;  baş denetçiyi ve denetçileri TBMM seçiyor. Üçüncüsü kurumun bütçesi genel bütçesinin içerisinde değil, TBMM Başkanlığı tarafından kuruma özel bütçe tahsis edilmiş. Neden? Çalışmalarda idare bir engel teşkil etmesin diye denetim kurumuna. Başdenetçi veya  denetçilerin çalışmaları sırasında  hiçbir makam mevki merci talimat veremez. Tavsiyede bulunamaz, telkinde bulunamaz diye telkinler vermiş. En  büyük eksikliğimiz yeni bir kurum olmamız ve Türkiye’de yeterince tanınmamamız. Türkiye’deki bütün kurumlardan gelen şikayetler bize geldiğinde hangi denetçiye gideceği bellidir.” Diyerek en fazla gelen şikayetlerin yüzde 20’ sinin de kamu personelinden gelidiğini ifade etti.

“ELAZIĞ’DAN, 50 KONUDA BAŞVURU YAPILMIŞ AMA DEPREM İLE İLGİLİ BAŞVURU YOK”

290 kişilik kadro ile uzmanlarla birlikte çalışmalar yaptıklarını söyleyen Başdenetçi Malkoç geniş bir ekiple Elazığ’a geldikelerini ifade ederek basın mensuplarından gelen soruları yanıtladı. Gazete olarak Elazığ’dan Kamu Denetçiliği Kurumuna özellikle hangi konularda  başvuru yapıldığını ve hangi konularda başvuru yapılabileceğine ilişkin sorduğumuz sorumuza ise Malkoç yanıt olarak; “Elazığ’dan bin 500’ün üzerinde başvuru var.Adalet , Milli Savunma ve  Güvenlik ile ilgili 153 konuda, ailenin korunması ile ilgili 1 konuda,kültür bilim sanat ile ilgili 7 konuda, çalışma ve sosyla güvenlik ile ilgili 94 konuda, çocuk hakları ile ilgili  27 konuda, en yoğun olduğu konuda kamu personeli ile ilgili 317 , orman, su, çevre ve şehircilikten 35 başvuru var. Sağlık hizmetlerinden 26 başvuru var. Ulaşım, basından 14 başvuru  var. Aklınıza gelen her konuda başvurabilir insanlar bize. Niteliksiz konular haricinde bir tarafı kamu olan; hastane,okul, ulaşım, imar, yerel yönetimler gibi aklınıza gelen her türlü konularda bize başvurabilirler. 50 çeşit konuda Elazığ’dan başvuru yapılmış ama deprem ile ilgili başvuru yok.”