Depremin sorunları Elazığ’a miras mı?

Haber- Yorum: Kübra TÜRKAN

24 Ocak 2020 Elazığ Depremi’nin üzerinden 3 yıl geçmesine rağmen depremin açtığı bazı kapanmaz yaraların acısı hep taze.  6.8’lik bu büyük depremde Elazığ da; 37 Malatya’da ise 4 canımızı toprağa verdik. 

DEPREM ANI KADAR DEPREM SONRASI DA ÇOK ZORLU OLDU

Depremde hayatını kaybedenlere bir kez daha rahmetle anıyoruz. Ancak yaşayanlar için hayat hiç depremden önceki gibi bir halede bürünemedi. Hâlâ birçok insanımızda deprem en büyük endişe kaynağı. Depremle birlikte yakınlarını toprağa verenlerin acısı tarifsiz. Bu depremde yuvaları yerle yeksan olanların ise bütün yaşanmışlıkları enkazların altında kaldı. Depremden sonra hak sahiplerinin yeni yaşam alanları da kura sonucu belirlendiği için birçok depremzedenin de kuralar sonucu alıştıkları muhitler değişti.

TOKİ’LERDE YAŞAYAN BİRÇOK VATANDAŞIN SERZENİŞİ BİR TÜRLÜ BİTMİYOR

Yani depremin açtığı yaralar sarılırken bile depremzedelere yeni yaralar eklendi. Elazığ’da depremin yaralarının sarılması adına devlet ve millet el ele vererek, Elazığ adeta bir şantiye alanına çevrildi 20 binden fazla konut 3 yıl gibi bir süre zarfında tamamlanarak, bu konutların anahtar teslimi de yapıldı. Elbette bunlar azımsanmayacak hizmetler ama bir de işin aması var. Çünkü yeni inşa edilen TOKİ’lerde yaşayanların sorunları da bir türlü bitmek bilmiyor.

BAZI KALABALIK AİLELER 2+1 YAPILARDA YAŞAMA MAHKÛM EDİLDİ

Depreme dayanıklı yapılarda yaşadıklarını düşünse de bazı TOKİ’lerde ucuz işçilik yüzünden ciddi sıkıntılar var. Üstelik depremden hemen sonra ilk yapılan TOKİ’lerin içerisinde çok sayıda 2+1 konutlar olması da geniş aile kültürünün yaşatıldığı Elazığ kültürüne de pek uyum sağlayamadı ve hak sahiplerinin kuralar sonucunda yeni evlerine kavuşması sonucunda bazı kalabalık aileleri de küçük yapılarda yaşamak zorunda bıraktı.

YENİ YERLEŞİM ALANLARINDA YÜKSELEN TOKİ’LERDE YAŞAYANLAR, YAŞAM ALANLARINA KAVUŞMAK İSTİYOR

Bazı TOKİ’lerde yaşayanlar ise konutlarına yerleştikten sonra yetkili bulamadıkları için sorunları ile hep kendilerinin yüzleşmek zorunda kaldıklarından bitap düştüklerini ifade etmekte. Bazı TOKİ’ler de yeni yerleşim alanında yükseldiği için en ufak ihtiyaçları için bile uzak mevkilerdeki TOKİ’lerde yaşayanlar da ufak tefek günü birlik ihtiyaçları için bile yerleşik düzeni olan mahallelere gitmek durumunda kalmaya devam ediyor. Yapılar tamamlansa dâhi bir yerleşkenin imara açılması adına yapılması gereken diğer yapılar henüz kazandırılmadığı için binlere depremzede deprem sonrasının da kendileri için son derece zorlu olduğunu belirtmekte.

BÜYÜK DEPREMİN ARDINDAN ÇOK SAYIDA DEPREM MEYDANA GELDİ, BÜTÜN YAPILAR BELİRLİ ARALIKLARLA HASAR TESPİT KONTROLÜNDEN GEÇİRİLMELİ!

Büyük depremin ardından irili ufaklı birçok depremde meydana geldi. Yani Elazığ’da yaşayanlar depremler yüzünden yürekleri ağızda bir hayat sürüyor.  Birçok vatandaş; 6.8’lik büyük depremin izleri büyük ölçüde silinmiş olsa bile o depremin ardından dayanıklı gösterilen birçok yapının büyük depremin ardından meydana gelen çeşitli şiddetteki depremlerle bir hayli yorgun düştüğünü ve ister istemez bunun endişesini taşıdıklarını da vurgulayarak, sık sık Elazığ’daki yapılarda hasar tespit kontrolü yapılması gerektiğini aktarıyor.

HASARLI YAPILARDA, YÜREKLERİ AĞZINDA YAŞAYANLAR BİLE VAR!

Büyük depremin üzerinden 3 yıl geçmesine rağmen hâlâ orta hasarlı yapılar içinde yaşadıklarını iddia edenler de yok değil. Üstelik bazı köylerde, deprem konutlarının tamamı tamamlanmadığı için bazı köy sakinleri de hasarlı yapılarında yürekleri ağzında yaşadıklarını iddia etmekte.

ORTA HASARLI BAZI YAPILARIN HAK SAHİPLERİNİN DE HUKUKİ MÜCADELESİ HÂLÂ SÜRÜYOR

Deprem sırasında bir yapı ya hasarlıdır ya hasarsız bu orta hasar çok sıkıntılı diye serzenişte bulunan bazı hak sahiplerinin de hukuki mücadelesi sürdüğü için halk arasında hayalet yapı olarak değerlendirilen birtakım yapıların da varlığı sürmekte.

YIKIMLAR YAPILDI AMA MOLOZLAR UNUTULDU ŞİMDİ DE MOLOZLAR ÜRKÜTÜYOR

Üstelik sorunlar sadece bunlarla da sınırlı değil. Bazı sağlıksız yapılar yıkıldı yıkılmasına ama moloz yığınları sağlıklı bir şekilde kaldırılmadığı için o muhitte yaşayanların da o muhitlerden geçenlerin de depremin izlerini silmeleri bir hayli zorlu oluyor. Üstelik moloz yığınlarının civarında bulunan sağlam yapılarda yaşayanlar da yaşanan her depremde tehlikeli bu moloz yığınlarının sağlam yapılarına yıkmasının endişesini taşımakta.

YARIM YAMALAK YIKILAN YAPILAR, KÖTÜ ALIŞKANLIKLARI OLANLARIN MESKENİ OLDU

Üstelik bu molozların olduğu bazı yapılar metruk ev statüsünde de kaldığı için bazı metruk yapılara kötü alışkanlıkları olanlar girip çıkmakta. Haliyle bunlarda mahalle sakinlerini ürküten bir durum. Vatandaş akşam saatlerinde orayı mesken tutanların orada bir yangın çıkarmasının tedirginliğini de yaşadığını aktarmakta.

EĞİTİM YUVALARINDA DA HENÜZ BİR TAKIM EKSİKLİKLER VAR HÂLÂ OKULLAR YAPILMAYA DEVAM EDİYOR

Eğitim yuvalarımız da çok ciddi hasar aldı.  Birçok eğitim yuvasında güçlendirme çalışması yapıldı. Yeni okulların bir kısmı tamamlansa bile hâlâ yapılması gereken onlarca okulumuz var. Eğitim yuvalarına dair geçtiğimiz günlerde bilgiler veren Elazığ İl Milli Eğitim Müdürü Mehmet Yiğit; Elazığ’da ağır hasar alan 23 okulunda yıkımı yapılarak, yerlerine 27 okul yapıldı. Son 6 ay içerisinde ise çalışmalar hızlandı. Milli Eğitim Bakanının talimatlarıyla ketteki birçok okulun deprem risk analizleri tekrardan yapıldı ve 25 okul için yıkım ve yeniden yapım kararı alındı. Ayrıca okul öncesi eğitimi yaygınlaştırma çerçevesinde 23 anaokulunun yatırım planına alındı. Öte yandan, depremden sonra oluşan yeni rezerv ve yaşama alanlarında da 10 okulun yapılacak ve yapılacak olan 58 yeni okulun 19’unda inşaat başlarken, 25’inin ihalesinin yapıldığı, geri kalanının ise ihale aşamasında. Yine son 6 ay içerisinde 11 okulun 10’unda deprem güçlendirme çalışmaları tamamlanırken birinde ise devam ediyor” ifadelerini kullandı.

DEPREMZEDE BAZI ESNAFLARIN DA İŞYERİ ÇİLESİ SONA ERMEDİ

İşyerleri yıkılan bazı esnaflarda hâlâ iş yerlerine kavuşamadı. Kavuşanların bir kısmı da mevut iş kollarını merkezin uzağında bir noktada sürdüremeyecekleri için iş yerlerini aktif hale getiremediklerinin serzenişinde bulunuyor. Yani büyük depremin üzerinden 3 yıl geçmesine rağmen hayat ne yazık ki hemen normale dönmedi. Bazı sorunlar depremle bize miras kalmış gibi hâlâ varlığını sürdürmeye devam ediyor.

YA ‘ELAZIĞ’DA 65 BİN ADET RİSKLİ YAPININ OLDUĞU’ GERÇEKSE?

Geçtiğimiz haftalarda da Elazığ İnşaat Müteahhitleri Derneği Yürütme Kurulu Üyesi İnşaat Mühendisi Hakan Özdemir; 15 Ocak’ta meydana gelen deprem sonrası açıklamalarda bulundu. Korkutan iddialarda bulunan Özdemir; “Elazığ geri dönüşü olmayan bir yıkımla baş başa kalabilir” diyerek kentsel dönüşümden başka çıkar yol olmadığına açıklık getirerek; Elazığ’da 65 bin adet riskli yapının olduğunu öne sürdü. Şimdi haliyle ya bu veriler doğruysa? Demeden edemiyoruz.