Otobüs biletleri uçak biletleri ile yarışıyor!

Haber: Aysun ÇETİN KILIÇ--- ÖZEL

Son dönemlerde artan şehirler arası otobüs fiyatları, neredeyse uçak biletlerini yakaladı. Elazığ – İstanbul arası otobüs fiyatı 450 TL iken, uçakla aynı yolculuk fiyatı 470 TL’den başlıyor. Son 2 yıl içerisinde yaşanan pandemi sürecinde şehirler arası otobüs taşımacılığına getirilen kapasitelerin yarı oranında taşıma zorunluğu ile bilet fiyatları iki katına yükselmişti. Geçtiğimiz Mart ayında yüzde 50 koltuk sınırlamasının kaldırılmasından sonra şehirler arası otobüs bilet fiyatlarının düşmesi beklenirken tam aksine, otobüs bilet fiyatları gün geçtikçe daha da artarak adeta uçak biletleriyle yarışır hale geldi. Otobüs yolcu sayısının giderek azaldığını ve bu yüzden seferlere çıkan otobüslerin masraflarını çıkaramadıklarını ifade eden otobüs firma sahipleri bilet fiyatlarına gelen zamların %100’ü geçtiğini söyledi.

BAYRAMI SEVDİKLERİYLE BİRLİKTE GEÇİRMEK İSTEYENİN CEBİ YANACAK!

Bayram öncesi ana baba günü olması gereken şehirler arası otobüs terminalinde adeta in cin top oynuyor. Geçen sene Elazığ- İstanbul arası 200 lira iken bu yıl 450 liraya çıktı. Yine bir otobüs geçen sene ortalama 8 bin lira maliyet ile İstanbul’a giderken bu yıl 18 bin liraya kadar çıktı. Artan fiyatlarla birlikte ne kimse bir yere gidebiliyor ne de firmalar para kazanabiliyor.  Önceleri otobüste yer bulamama telaşı artık yerini otobüs var mı telaşına bıraktı. Çünkü artan maliyetle birlikte otobüs seferleri de azaldı.  Normal şartlarda bayramdan dolayı en yoğun günlerini geçirmeleri gereken firmalar, şu anda bir otobüsü bile dolduramaz duruma girdi. Otobüs fiyatları uçak fiyatları ile yarışırken birçok üniversite öğrencisi ise evlerine gidemez duruma geldi.

“MAZOTUN YÜKSELMESİ ULAŞIMI ÇOK ETKİLEDİ”

Otobüs yolcu sayısının giderek azaldığını ve bu yüzden seferlere çıkan otobüslerin masraflarını çıkaramadıklarını ifade eden otobüs firma sahibi Sami Bosat; “Mazota gelen zamlardan dolayı bayramda yaşadığımız hareketlilik yok oldu. 2 yıldır pandemi süreciyle cebelleşiyorduk. Pandemi süreci bitti rahatlayacağız derken ekonomik kriz meydana geldi. Mazotun yükselmesi ulaşımı çok etkiledi. 10 kişilik yolcuyu bir arada gördüğümüzde şükrediyoruz. Otobüsler bu yolcu sayısıyla masrafını çıkartamıyor. Eskiden bayramlarda vatandaş yer bulamıyordu. En az 10 gün öncesinden arar yer ayırtırlardı. Örneğin İstanbul’a geçtiğimiz senelerde bayramlarda en az 4 otobüs çıkartıyorduk. Şimdi ise 1 otobüs yollayamıyoruz. Yolcu olmayınca otobüs boş gidip geliyor. Bu da bizi ciddi anlamda hem ekonomik olarak hem de psikolojik olarak sıkıntıya sokuyor” şeklinde konuştu.

“ZAMLAR %100’Ü GEÇTİ”

1974 yılından beri vatandaşa hizmet verdikleri ve bu yıla kadar böyle bir ekonomik kriz içerisine girmediklerini iddia eden Bosat; “Geçen seneki fiyatlar ile bu yılki fiyatlar arasında uçurum var. Geçen sene İstanbul otobüs fiyatı 200 lirayken şimdi ise 450 lira. Yarın öbür gün bu 450 lira 500’ü bulur ve geçer. Çünkü önceki yıllarda İstanbul’a gidiş geliş 7 bin lira ile 8 bin lira arasında değişirken şimdi ise 18 bin lirayı geçti. Zamlar %100’ü geçti. Mazot 8 liradan 22 liraya çıktı. Çok eski bir firmayız. 1974’ten beri vatandaşa hizmet veriyoruz. Bugüne kadar hiç böyle bir kriz yaşamadık. Son iki yıldaki kısıtlama bizi yıprattı” diyerek mazota gelen zamların ulaşım sektörünü ciddi manada etkilediğine vurgu yaptı.

“SEFERLER İPTAL EDİLDİ”

“Otobüste yer bulamam telaşı yerini otobüs var mı? Telaşına bıraktı” diyen Bosat;  “Artık yer ayırtma gibi bir durum kalmadı. Otogara geldiğiniz zaman araç çıkarsa her türlü yer var. Çünkü otobüs boş oluyor. Ama şöyle de bir şey var otobüs yolcu olmadığı için sefer yapmaya da biliyor. Seferlerde kısıtlamaya gidildi. Eskiden yer bulayım telaşı varken şimdi ise acaba otobüs var mı? Telaşındalar. 3 kişiyle otobüs nasıl İstanbul’a Antalya’ya gitsin? Mersin Adana yolu biraz yoğun oluyordu. Ankara ve İstanbul’da uçaktan dolayı rehavet düştü. Vatandaşın artık otobüs tercihi eşya taşımak oldu. Uçak çok eşya alamıyor o yüzden bazı vatandaşlar otobüsü tercih ediyor. Otobüs fiyatları uçak fiyatlarıyla yarışıyor. Uçak mazotu düşük fiyata alıyor. Bizim aldığımız tarifede almıyorlar. O yüzden uçak bileti fiyatlarında otobüs biletleri fiyatları kadar bir artış olmadı” dedi.

“PANDEMİYİ ARAR HALE GELDİK”

Akaryakıta gelen zamlardan dolayı iş yapamaz hale geldiklerini belirten otobüs firma sahibi Sebahattin Gültekin; “Pandemiyi arar hale geldik. Keşke pandemi geri gelse de bu zamlar olmasa. Bir buçuk senelik bir süre zarfında pandemiyle uğraştık. Pandemiyi atlattık işler rayına girdi kendimize biraz geleceğiz derken zamlar peş peşe geldi. Bu zamları görünce de pandemi sürecine şükreder olduk. Araçları gönderemez hale geldik. İki üç firmayı birleştirip bir sefer çıkarmaya çalıştık. Oda olmadı. Firmaları birleştirip tek sefer yapmaya çalıştık yine masraflar çıkmıyor. Eskiden İstanbul’a gidiş geliş maliyetimiz 6 bin 7 bin liraydı şimdi ise 18 bin lira. Gelen zamlarının tamamını yolcu biletlerine de yansıtamıyoruz. Yansıtamadığımız için de çok büyük bir çıkmazın içerisindeyiz. Suç teşkil etmezse büyük bir ihtimalle otobüs sektörü kontak kapatmaya gidecek. Suç teşkil ettiği için kimse bir şey yapamıyor” dedi.

“FİRMALARI BİRLEŞTİRİP TEK SEFER YAPTIK”

Artan fiyatlardan memnun olmadıklarını dile getiren Gültekin; “Bitlis kısa mesafe olmasına rağmen otobüs bilet fiyatı 200 lira. 4 saatlik bir yol. 2019 yılında Bitlis otobüs fiyatı 70 liraydı şimdi ise 200 lira. Arasındaki fark çok fazla.  Artan fiyatlardan bizler de memnun değiliz. Fiyatların artmasıyla bilet satamaz hale geldik. Mazota gelen zamlar hem bizi hem de vatandaşı çok zor bir duruma soktu. Bayram yaklaştığında otogar cıvıl cıvıl oluyordu. Şu an otogar bomboş. Elazığ otogarından Antalya’ya 3 sefer vardı. Elazığ’ın iki yerli firması Antalya seferlerini iptal etti. Tek bir yolcusu vardı Bingöl’den gelen Antalya otobüsüne verdiler. O aracın Antalya’ya gidip gelmesi 20 bin lira. Tek yolcuyla sefere çıkan bir kişi bir daha teker çeviremez. Bayram üstü ek seferler çıkarılırdı. Ek seferlerden umudumuzu tamamıyla kestik. Şu şartlarda ek sefer göndermenin hiç imkânı yok. Çünkü ek seferler karşılığı olmayan seferlerdir” ifadelerini kullandı.

“ULAŞIM SEKTÖRÜNÜN BEL KEMİĞİ ÖĞRENCİLER”

Otobüs sektörünü ayakta tutan kesimin öğrenci olduğunu dile getiren Gültekin; “Ekonomik sıkıntı yaşayanların başında öğrenciler geliyor. Bizim sektörümüzü de ayakta tutan kesim öğrenciler. Bu tip krizlerde her zaman etkilenen sektör vardır. Birde sektörün faydalandığı kişiler vardır. Şuan da zamlardan dolayı en çok etkilenen sektör ulaşım sektörüdür. Bunun kargosu, nakliyesi vs. var. Bu sektörler şuan akaryakıttan mustarip sektörler.  Ulaşım sektörünün bel kemiği öğrenciler. Çünkü esnaf kesim otobüslerle artık seyahat etmiyor. Şuan fiyat konusunda otobüs sektörü uçak sektörüyle yarışır bir şekilde. Hava yolu şirketleri otobüslerden daha ucuza yolcu götürüp getiriyorlar.  Uçaklar akaryakıtı ÖTV’siz alıyorlar. Uçakların avantajı otobüslere göre daha fazla. Dolayısıyla öğrencilerin fiyatlardan dolayı muzdarip olması gayet normal. Biz rahat edemezsek öğrencilerde rahat edemez. Otobüs sektörünü ayakta tutan öğrenciler. Maalesef bu şartlarda da öğrenciler rahat edemeyecek. Keşke mazot eski fiyatına düşse de biz de fiyatları tekrar düşürsek ama öyle bir ihtimal yok. Gidişat daha da kötüye gidiyor” diyerek sözlerini noktaladı.

ÖĞRENCİ: OTOBÜS BİLETLERİ, UÇAK BİLETLERİNİ SOLLAMAYA ÇALIŞIYOR!

Otobüs bilet fiyatlarına gelen zamlara tepki gösteren üniversite öğrencisi Ahmet Çelik; “ İstanbul’da yaşıyorum. Şuan Elazığ’dan İstanbul’a gidebilmek için otobüs biletine 450 TL ödemem gerekiyor. Öğrenci olduğum için bütçem uçak biletine yetmiyordu. Şuan da otobüs biletleri uçak biletlerini sollamaya çalışıyor. Akaryakıta peş peşe gelen zamlardan dolayı bilet fiyatları bu kadar yükseldiğini söylüyorlar. Firmalarda haklı. Maliyetler arttı bunun faturasını bir yerden çıkartması lazım. Pandemi döneminde de ulaşım fiyatları artmıştı ama bu kadar artmamıştı. Bayram yaklaşınca her yıl olduğu gibi bu yılda bilet fiyatlarına zam geldi. Bu bayram aileme gidemeyeceğim ekonomik durumum 450 TL’yi bilet parasına verecek durumda değil. Umarım ülkemiz biran önce kendine gelirde biz de perişan olmayız” dedi.

ÖĞRENCİ: CEBİMİZ BOŞ KALDI!

Artan maliyetler sebebiyle otobüs bilet fiyatlarının yükseldiğini aktaran üniversite öğrencisi Fatma Dağdelen; “Maalesef her şeye zam geldi. Otobüs biletleri ciddi anlamda yükseldi. Maliyetler artıyor bu yüzden otobüs biletlerinin artması bekleniyordu. Pandemi döneminden bu yana yaptığım yolculuklarda çoğu kez otobüs boş oluyor. Pandemi döneminde otobüs yolcu sayısına bir kısıtlama gelmişti. Kısıtlamadan dolayı otobüs fiyatları bir hayli yükselmişti. Şimdi o kısıtlama kalktı ama bu seferde sürekli mazota, benzine zam geliyor. Gelen zamlar otobüs firmalarını sıkıntıya soktu. Böyle olunca fiyatlarda uçtu. Şuan İzmir’e gitmek istesem 500 liramdan olacağım. Bayram geldiğinde insanlar tatil turuna çıkardı. Sevdikleriyle birlikte olurlardı ama şuan çok lüks kalıyor. Bir öğrenci için 500 liraya çıkan bilet parası çok fazla. Zaten şehir içindeki ulaşıma da zam geldi. Okula mecbur otobüsle gidip gelmek zorundayız. Hesaplandığımız zaman cebimiz boş kalıyor” şeklinde konuştu.