Özel Haber: Kübra TÜRKAN / Gülcan KARKAŞ
Hava sıcaklıkları mevsim normallerinin 5 ile 8 C° üzerinde seyrediyor. Sıcak günlerde uzmanlar, bunaltan sıcaklardan zarar görülmemesi için çeşitli uyarılarda bulunsa bile bu sıcaklarda ateşin başında çalışmak zorunda kalan meslekler de var. Bizlerde bunaltıcı sıcaklarda alın teri dökerek, kazanç elde etmeye çalışan fırıncı esnafının yolunu tuttuk ve onlardan fırınlardaki bu zorlu mesailerini dinledik. İşte görüşlerini aldığımız fırıncıların ekmek mücadelesi…
“YAZ SICAĞINDA ATEŞ ÖNÜNDE ÇALIŞMAK ÇOK ZOR”
Görüşlerini aldığımız Mustafa Aydoğan isimli fırıncı; “Mesaimize sabah 6’da başlayıp akşam sekiz sekiz buçuk gibi paydos etmekteyiz. Yaz mesaisi daha uzun, kış mesaisi ise daha kısa. Fırının sıcaklığı kışın çok iyi. Ama yaz sıcaklığında ateş önünde çalışmak son derece zor. Her ne kadar sıcak ortamda çalışmaya alışkın olsak bile ekmekleri daha hızlı yapıp üç saatlik işi iki saate kadar bitirelim ki fazla yorulmayalım gayreti ile çalışıyoruz” dedi.
FIRINCI ESNAFI, YAZIN ÇALIŞTIRACAK ÇIRAK BULAMIYOR!
Fırınlarda çalışacak çırak bulamadıklarından da dert yanan Aydoğan “Gençler bu işe fazla hevesli değil. Genelde gençler, daha çok masa başı iş arıyor. Gençler işin sadece devlet dairesinde olduğu fikrinde. Bundan dolayı bizler çekirdekten yetişme çalışacak eleman bulamıyoruz” dedi. “Gençler çalışma saatlerinden dolayı fırında çalışmak istemiyor” diyen Aydoğan; “Mevsimlik sezonluk işler var genelde Elazığ’da gençler tatil beldelerine gidip çalışıp geliyor. Kışın bekleyip yazın yine oralara gidiyorlar. Ben burada yevmiye olarak günlük 250 TL’ye çalıştırıyorum az buluyorlar. Ancak ben ancak bu ücreti verebilirim. Başka şekilde dükkânı döndüremiyorum. Zaten şu anda işçi sıkıntısı çekiyorum” diyerek sözlerini sonlandırdı.
“FIRINCILIK ZOR BİR MESLEK, SEVEREK YAPILMALI!”
Fırıncı Mehmet bey ise belirli bir zamandan sonra sıcaklığa alıştıklarını söyleyerek; “Elemanlar yazın gece birde hamur yoğurmaya geliyor. Öğlen 12’de de ben geliyorum ve ekmeği pişiriyoruz. Ayrıca gençler fırın işinde çalışmak istemiyor. Çırak sıkıntısı çekiyoruz. Çekirdekten yetiştireceğimiz personel bulamıyoruz. Bu işi severek yapmak lazım yoksa dayanamazsın isteksiz olursun bir işi ancak gönülden yaparsan o işe dayanırsın” diyerek fırıncılığın zor bir meslek olduğuna değindi.
“YAKINDA ELAZIĞ’DA EKMEK YAPMAYI BİLEN GENÇ KALMAYACAK!”
Fırıncı Cemal Canpolat ise “Un pahalı olduğu için sıkıntı çekiyoruz vatandaş itiraz ediyor cevap veremiyoruz 200 gram ekmek 4 TL fakat bu gidişle 5 TL bile olur. Ancak bütün bunlara rağmen eleman sıkıntısı çekiyoruz. Biz çırak istiyoruz. Ama kimse gelip bana ekmek yapmayı öğretin demiyor. Fırıncılar Odası çıraklık için bir el atsın. Yoksa Elazığ’da ekmek yapmayı bilen genç kalmayacak ki zaten hiç yok” dedi.
EKMEK PARASINI KAZANMANIN MÜCADELESİNİ EKMEK YAPARAK VERİYOR!
Murat Durmuş isimli fırıncı ise “Sabah saat beşte mesaiye başlayıp akşam sekiz de mesaiyi bitirmekteyiz. Bu işi sevmesem de para kazanmak için mecburen yapıyorum. Gençler de eskisi gibi bu işe rağbet etmiyor. Eskiden iş aramak için gençler gelmekteydi. Son iki senedir hiçbir genç iş aramak için fırın kapısını çalmıyor. Bu işi öğrenmek isteyen gençler kalmadı” dedi.
“Gençler genelde rahatlığının peşinde elinden telefon düşmüyor sabah kalkmaları zor, bu işte gün aymadan başlayan bir iş sabaha karşı kalkıp gelmek zor sabah kadar telefonla oynuyorlar işe kalkamıyorlar” diyerek gençlikten yakındı.
“EKMEK İSRAFI ÇOK FAZLA”
Ayrıca pahalılıktan yakınarak un fiyatlarının çok arttığını 50 kiloluk unun 400- 500 liraya geldiğini bu gidişle de ekmek fiyatlarının 5 TL’ye kadar çıkacağını da aktaran Durmuş; “Halk, kurum ve kuruluşlar çok fazla ekmek israfı yapıyor. Tonlarca ekmek her gün çöpe gidiyor. Buğdayın dışarıdan ithal edilmesi en büyük sıkıntıların başında geliyor. Oysa ülkemiz bir tarım ülkesi bu yüzden tarım alanlarımız doğru kullanılmalı. Tarım arazilerimize ekim yapmamız lazım” diyerek ekmeğin zamlanmaması adına temel besin kaynaklarının üretiminde dikkatli olunması gerektiğinin mesajını verdi.
“GİRDİ MALİYETLERİ ARTINCA, EKMEĞE ZAM KAÇINILMAZ OLUYOR!”
“Fırıncılar olarak derdimiz en başta doğalgaz ve elektrik fiyatlarının düşmemesi un fiyatlarının çok yükselmesi” diyen fırıncı Selçuk bey ise “Günde on on iki saat çalışıyoruz. Bununla birlikte çırak sıkıntısı da çekmekteyiz” diyerek sadece doğalgaz ve elektriğe yapılan zamların değil akaryakıta yapılan zamlarında ekmek fiyatlarının artmasına neden olduğunu kaydetti. Bir nevi girdi maliyetleri artınca, ekmeğe zam uygulamak zorunda kaldıklarına işaret etti.
AÇIK EKMEK HAZIRLAMAK USTALIK İŞİ!
Osman Dündar ise fırıncıların çalışma saatlerinin çok zor olduğunu sabah 4’te gelip akşam 8-9 gibi paydosu yaptıklarını hiçbir şekilde bir sosyal hayatlarının olmadığını gençlerin ilgisinin fırıncılığa hiç olmadığından belirterek çırak yetiştirememekten de dert yandı. Kendi fırınında açık ekmekte pişirdiğini bunun çok zor olduğunu da sözlerine ekleyen Dündar; “Somun ekmek yapımı daha az kol gücüne gerek duyuyor. Bir işçi günde bin iki bin tane somun çıkarabilir. Ancak açık ekmek kol gücüne dayanıyor bundan dolayı 5 işçi günde ancak bin 500 açık ekmek çıkarabilmekte” dedi. Ayrıca mesleği devam ettirecek çırak yetiştiremediklerinden de dert yanarak, eleman sıkıntısı çektiklerini bu yüzden ustalarının birbirine yardımcı olduğunu da vurguladı. Ayrıca Durmuş; “Bu gidişle 10- 15 seneye kadar Elazığ da açık ekmek yapan fırınlar bitme noktasına gelebilir” dedi.
“EKMEĞİN FİYATI 6 TL OLMADAN FIRINCI KAZANÇ SAĞLAYAMIYOR”
Ekmek ancak 6 TL olursa fırıncının kazanabileceğini kaydeden Dündar; “Un ve maya fiyatlarında da sıkıntı yaşıyoruz. Unun 500 TL’ye mayanın da 300 TL’ye kadar fiyatı çıktı. Ekmek fiyatları fırıncı esnafını kurtarmıyor ancak ve ancak ekmeğin fiyatı 6 TL olursa o zaman kazanç sağlayabiliriz. Fakat bu kez halkın hiç alım gücü olmaz. Aslında biz bir tarım ülkesiyiz normalde bu konularda hiç sıkıntı çekmememiz lazım fakat ülkemizde fırsatçılık çok” dedi.
FIRINCILAR, ATEŞLE MÜCADELE EDERKEN SIK SIK KIYAFET DEĞİŞTİRİYOR
Sıcaklardan dolayı gün içinde 3 kez gömlek değiştirdiğinden bahseden Dündar; “Bu mesleği yapmak isteyen pek kimse kalmadı. Bu mesleği yapan kişiler orta yaş ve üstü kişilerden oluşuyor. 20 - 30 yaş arası fırıncı bulmak zorlaştı. Çalıştıracağım işçinin sigortasıyla birlikte 250-300 TL yevmiyesi ver. En kötü bir dükkânın kirası ise 10 bin TL. Oysa eleman olsaydı biraz dinlenirdim. Özetle tek çare ekonominin düzelmesi. O zaman daha rahat eleman bulabiliriz. Ayrıca bu çıraklık işine Fırıncılar Odası da bir çözüm sağlamalı ve gençleri bu mesleğe teşvik edecek adımlar atılmalı. Terden sıcaktan dolayı üç kere gömleğimi değiştiriyorum” ifadelerini kullandı.
“FIRINCILARIN SOSYAL BİR HAYATI YOK”
Pide fırını işleten Fatih Özsoy ise fırıncıların bir sosyal hayatının olmadığından serzenişte bulundu. Özsoy; “düğünlere taziyelere gidemiyoruz. Hafta da bir gün kapalı olsak tatilimiz olsa çoluğu çocuğu alıp tatile gitsek hiç olmazsa bir pikniğe gidebilsek güzel olurdu. Ama eleman yetersizliğinden çalıştıracak insan bulamamaktan dolayı sosyal hayatımız kalmıyor. Aileler bile çocuklarını fırında çalıştırmak istemiyor oysa fırıncıların çekirdekten ekmek ustası yetiştirmek istiyor” diyerek artan girdi maliyetlerinden de dert yanarak şu an ekmek fiyatları 6 TL’ye yükselirse fırıncıların kâr edebileceğine dikkat çekti.
